Paardensporticoon op ondernemersparcours

Recentelijk legde Jan Tops wederom het horlogemerk Longines als hoofdsponsor voor ruim 100 miljoen euro voor vijf jaar vast. Maar de Longines Global Champions Tour & League doet dit jaar niet alleen mondaine plaatsen als Miami Beach, Londen, Monaco, Mexico en New York aan, ook Valkenswaard. Nog onder de radar in Nederland is een bescheiden Brabander bezig zijn geboortedorp een status aparte te bezorgen.

Hoe komt een bakkerszoon in de wereld van paarden terecht?

“Door klein te beginnen. Als ponyruiter. Die vanaf het begin een beetje succesvol was. Als het loopt en iets is positief, dan krijgt het vaak een vervolg. Overigens was het niet zo dat ik vanuit de familie gepusht werd. Integendeel zelfs. Mijn moeder en vader werkten keihard in onze bakkerij en restaurant en mijn vader deed af en toe wat in de fokkerij. Zijn enige link met paarden. Niet voor de handel, meer als hobby. Ik ben dus op vijfjarige leeftijd op een pony begonnen. Als je dan succes hebt, dan valt het in deze omgeving extra op. Brabant is met Limburg tenslotte de paardenregio van ons land. Hoewel heel Nederland iets met paarden heeft, heb je vooral hier in Brabant altijd een concentratie van goede ruiters en veel goede evenementen gehad. Na ponyruiter werd ik junior, daarna young rider en in die klasse drie keer Europees kampioen. Dat succes ben ik gaan uitbouwen. Omdat ik al vroeg op niveau bezig was, kreeg ik rond mijn achttiende ook met de paardenhandel te maken. Daar was ik meteen heel geïnteresseerd in. Presteren op het paard en tegelijk slim handelen, ging eigenlijk van jongs af aan hand in hand.”

Wie was eerder: de sportman of de ondernemer?

“Ik ben altijd allebei geweest. Ik ben bezeten van deze sport. Al rijd ik niet meer sinds de start van de Global Tour, ik houd gewoon van paarden. Een zeer goed paard zien springen is voor mij het mooiste wat er is. Ook kijk ik graag naar een mooie voetbalwedstrijd of een toprace in de Formule 1 en ben geïnteresseerd in alles wat topsport is en op hoog niveau bedreven wordt. Hoe Liberty Media de Formule 1 ontwikkelt, volg ik op de voet. Dat stemt me regelmatig tot nadenken. Zoals ik in 2005 ook met de Global Tour begonnen ben om de paardensport op een ander mondiaal niveau te brengen. Net als het voetbal en Formule I verdient onze sport dat ook. Een van de belangrijkste zaken die ik heb willen veranderen is dat ruiters, eigenaren en sponsoren meer aandacht en betere verdiensten krijgen. Gelukkig is de spin-off de afgelopen jaren enorm geweest. Niet alleen voor de ruiters, maar de hele branche. Van de fokkerij tot de veilingen. Zowel de sport als de handel is omhooggetrokken. En als het aan de top goed gaat, dan druppelt dat naar beneden en profiteert de rest er ook van.”

Wat heeft de ondernemer van de sportman geleerd?

“Een heleboel. Visie en doorzettingsvermogen zijn in beide gevallen belangrijk. Natuurlijk komt er ook veel fingerspitzengefühl bij kijken voor het herkennen van een paard, gevoel voor de handel en het zakenleven. Je krijgt met zo veel facetten te maken: van de omgang met mensen en daarmee het opbouwen van relaties. Daar ben ik vanaf mijn zestiende mee bezig, omdat ik sinds die tijd veertig weken per jaar rond de wereld reis. Zo heb ik geleerd dat welk land of cultuur ook, het allerbelangrijkste is dat je eerst de mensen en het land zelf respecteert. Dat niet iedereen hetzelfde moet zijn als een Nederlander. Dus laat ik iedereen in zijn waarde en luister en kijk hoe ik daarop kan anticiperen. Daarbovenop moet je natuurlijk kennis uitstralen en waarmaken wat je verkoopt. Zeker wat paarden betreft is dat niet gemakkelijk, omdat je met een levend wezen te maken hebt. Wel kan je een aantal risico’s uitsluiten om zo te zorgen dat de klant of partner tevreden is en tevreden blijft. Deze langetermijnpolitiek pas ik ook toe binnen de Global Tour. Zorgen voor vertrouwen en verbinding met sponsors, met ruiters, met teams, met organisatoren. Zeker als je wereldwijd bezig bent.”

Je hebt inmiddels het mooiste, permanente paardensportstadion van Nederland in je achtertuin laten bouwen.

“Ik heb van jongs af geleerd alles in stapjes op te bouwen. Uiteindelijk ga je toch voor het perfecte plaatje. Ik wil investeren in waar ik altijd profijt van heb gehad en waar de komende generaties van kunnen profiteren. Dit stadion is niet voor mij gebouwd, maar voor de volgende generatie. Ik had ook tenten neer kunnen zetten, maar ik wilde iets blijvends voor de paardensport in zijn geheel. Zoals dat in Zandvoort is gelukt met de Formule 1 en in Wimbledon met het tennis. Allebei niet bepaald Parijs, Londen of New York, maar wel wereldwijd bekend. Ondanks de Grand Slams in Australië, Parijs en New York wordt toch dat dorp buiten Londen als Mekka van de tennissport beschouwd. Een plek die wereldwijd klasse en topsport uitstraalt. Die kant wil ik ook met Valkenswaard op. Topsport voor iedereen en in alle categorieën.”

Hoe zie je de toekomst van de Nederlandse topsport en de paardensport in het bijzonder?

“Topsport is altijd moeilijk, omdat visie is vereist. Zeker in de paardenwereld, omdat de echte topatleet het paard is. Topwedstrijden worden in principe voor zeventig procent beslist door een paard met extra kwaliteiten. In de top vijftig van ruiters zijn de verschillen klein, het zijn allemaal goede ruiters. Het is daarom een toppaard dat vaak het verschil maakt. Voor Nederland is het daarom belangrijk om goede paarden in ons land te hebben en die te houden. Net als in het topvoetbal met Messi, Ronaldo en Mbappé worden er ook miljoenen geboden op dat handjevol paarden die van de buitencategorie zijn. Als je het geluk hebt dat die in Nederland rondlopen dan moet je ze bij elkaar zien te houden, waarna je goede dingen kan gaan doen. Toen wij in 1992 in Barcelona met het ruiterteam olympisch kampioen werden, hadden we drie paarden van die buitencategorie. Jos Lansink met Egano, Piet Raijmakers met Ratina en ik had Top Gun. Dat waren drie paarden die beter waren dan de rest. Maar eerlijk is eerlijk, de situatie nu is gecompliceerder. De sport groeit, met meer mensen die paarden zoeken en meer ruiters die het spel mee willen spelen. Daar zijn we met de Global Tour mede voor verantwoordelijk. Dit seizoen werken we met 35 miljoen euro aan prijzengeld en wil iedereen meedoen. Alleen zijn er weinig paarden die dat niveau gemakkelijk aankunnen. Er is ook meer vraag dan aanbod. Naast alleen Europa, Amerika en Zuid-Amerika, zijn Azië, Midden-Oosten en een stukje Afrika erbij gekomen. De olievlek is vele malen groter geworden en de verdeling van toppaarden gecompliceerder. En de prijzen natuurlijk. Die schieten omhoog.”

Hoe autonoom is de Longines Global Champions Tour & League? Steeds vaker zie je dat organisaties zich loskoppelen van de klassieke bonden.

“Wij vallen onder de regels van de internationale hippische federatie FEI. Intussen heeft de Global Tour de sport naar een ander niveau getild, waardoor in de totale breedte wedstrijden op een ander niveau zijn gekomen. Momenteel is de samenwerking met FEI goed. Belangrijk is dat een federatie groei niet afremt en zo een belemmering vormt voor de hele sport en de hele wereld daar omheen. In 2005 reden de beste ruiters nog 45 wedstrijden voor 6,6 miljoen euro prijzengeld, nu rijden ze in 17 wedstrijden voor 35 miljoen. Ook sponsors raken steeds meer geïnteresseerd, want in tegenstelling tot vroeger is er nu wel sprake van return on investments. Dat dwingt je nog professioneler te zijn. Bonden moeten daarin meedenken en vooral geen zelfprotectie toepassen. Ik vind het daarom fantastisch hoe Liberty Media dat in de Formule 1 doet. Bernie Ecclestone is voor mijn weliswaar de inventor, maar Liberty Media heeft alles naar een nog hoger niveau getild. Daar zijn wij ook druk mee bezig. Er wordt steeds meer geïnvesteerd. Natuurlijk niet op het niveau van Liberty Media, maar wel dat het de paardensport verder brengt. Dan is het enorm belangrijk dat een bond dat ondersteunt in plaats van regels op te leggen vanuit protectionisme. Het is de enige manier voor eigenaren en ruiters om zich door te ontwikkelen, wat weer door druppelt naar de fokkerijen. Daarom mag er geen rem op deze groei zijn. Zeker niet als het de branche in z’n totale breedte aangaat. We praten hier over een gezonde groei van de sport. Met Liberty Media en de Formule 1 als fantastisch voorbeeld.”

Hoe professioneel is de Longines Global Champions Tour & League?

“In onze sport de meest professionele. We verzorgen onze eigen tv-producties, met interviews, graphics en de paarden worden op een speciale manier gefilmd. Ook de play-offs, iets totaal nieuw in onze sport, zijn ongekend. Ze zijn de afgelopen jaren in Praag gehouden en in de toekomst gaan we van stad wisselen. De play-offs worden in de paardensport inmiddels de Super Bowl of Show Jumping genoemd. Het is echt uniek. Qua presentatie, qua prijsuitreiking, qua ceremonies, qua entertainment. We werken inmiddels met 16 teams, die ieder 2,5 miljoen euro inbrengen. Voor dat geld wordt alles gefaciliteerd. De paarden reizen in business tot first class en met elke vlucht gaan twee veeartsen mee. De twee Boeings zitten vol met in totaal honderd paarden. Ook voor de ruiters is alles tot in de puntjes geregeld. Neem alleen Valkenswaard. Op dit terrein zijn permanent 512 stallen die qua welfare voor de paarden uniek zijn. Ook is in het stadion het beste gras aangelegd, dat onderhouden wordt als een professioneel voetbalveld. Welzijn van de paarden is een stevig speerpunt van beleid. Daarin onderscheiden we ons ook.”

Ben je als rasondernemer nog bij andere activiteiten betrokken?

“Nee, niet echt. Topsport is zowel mijn hobby als mijn werk. Ik ben constant bezig met of het nog beter kan. Daarom kijk ik ook geïnteresseerd naar hoe Zandvoort georganiseerd is en alle entertainment tijdens de Grand Prix in Austin. Mijn uitdaging is om dat ook in Valkenswaard te realiseren. Dit seizoen met zeven evenementen, met topentertainment, die de mensen een aantal supermooie dagen in Valkenswaard moeten bezorgen. Zo organiseren we, onder de naam Brabant meets Italy, een Italiaanse week. Een combinatie van topsport, topentertainment en topcultuur. Voor kinderen en volwassenen. Net als tijdens de Grand Prix in Zandvoort, moeten de mensen een onvergetelijke beleving ervaren. In Praag is dat met de play-offs al fantastisch gelukt, ook in Valkenswaard gaat het heel mooi worden. Zeker in augustus tijdens de Global Tour. En dat ieder jaar weer. Voor minder doe ik het niet.”

MASTERS Magazine #53

Dit artikel is afkomstig uit MASTERS Magazine. Het gehele interview met Jan Tops lezen? In de voorjaarseditie van MASTERS kan dat! Verder: werpen drie entrepreneurs een licht op de toekomst: Raymon Pouwels (GO Sharing), Merel van Helsdingen (Nxt Museum) en Tim van der Wiel (GoSpooky). Volgens laatstgenoemde biedt de steeds sneller gaande technologische vooruitgang enorme mogelijkheden. “Er is nog nooit een beter moment geweest om een goed idee te hebben. De technologie zit in je broekzak!” Sportjournalist Jaap de Groot schetst de contouren van het nieuwe speelveld van de internationale sport na het eclatante succes van het WK in Qatar. En ook futurist Adjiedj Bakas laat zijn licht op de toekomst schijnen. Volgens hem staat komend jaar in het teken van de zoektocht naar de economie van het geluk. “We gaan niet alleen kijken naar wat ons geld oplevert, maar naar wat ons gelukkig maakt.” Wellicht draagt deze editie hieraan bij, met een terugblik op MASTERS EXPO, een road trip met de nieuwe Range Rover en interviews met paardenpaus Jan Tops, Red Bull Racing-teambaas Christian Horner, chef-kok Margot Janse en beeldend kunstenaar Spencer Tunick. Geluk!

MASTERS #53