MASTERS spreekt Ray Klaassens & Dai Carter

Ze dienden allebei bij het Korps Commandotroepen en hebben geheime missies uitgevoerd in verschillende conflictgebieden. Tegenwoordig gebruiken Dai Carter (1989) en Ray Klaassens (1973), de instructeurs uit het tv-programma Kamp Van Koningsbrugge, de ervaringen die ze hebben opgedaan bij de Special Forces voor een andere missie: Nederland sterker maken.

Styling: Pascalle Koldenhof
Visagie: Selke Stojancic
Met dank aan: Grand Hotel Huis ter Duin, Noordwijk

Dai, waarom koos jij voor een leven als militair?

Dai: “Op school liep het allemaal niet zo lekker. Ik was heel erg zoekende. De vader van mijn toenmalige stiefvader had gediend in Indonesië en kwam met allemaal toffe verhalen over de commando’s. Ik ben research gaan doen en zo is die droom een beetje ontstaan. Vanaf mijn zestiende ben ik gaan trainen met het doel om commando te worden. Op mijn twintigste heb ik mijn groene baret gehaald.”

Naar welke conflictgebieden ben je uitgezonden?

Dai: “Ik ben in vier verschillende conflictgebieden geweest: Oost-, West- en Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Daar kan ik verder niet veel over vertellen, omdat het geheime missies betrof en je bovendien geen attacks on your own soil wilt uitlokken. Als land kan ik alleen Mali noemen.”

Als Medic was jij op medisch gebied verantwoordelijk voor jouw Special Forces-team. Omschrijf jouw taken gedurende een missie.

Dai: “Bij speciale missies rust extra verantwoordelijkheid op de Medic, omdat er geen arts of verpleegkundige meegaat. Zo’n missie draai je vaak maar met een mannetje of acht, negen. Als het verkeerd gaat, komt het neer op jouw specialisatie, jouw skills. Toentertijd had ik een intensieve 13-weekse opleiding met onder meer aandacht voor oorlogstrauma, ziektes en het hechten van wonden. In het veld was ik de first responder, die de eerste 72 uur gewonden in leven moest houden voordat ze konden worden afgevoerd.”

Wat zijn de grootste gevaren die je hebt meegemaakt?

Dai: “Dat zijn er nogal wat. Met name missies in verstedelijkt gebied heb ik als dreigend ervaren. Daar lopen allerlei mensen. De groeperingen die daar acties ondernemen, gaan op in het straatbeeld. Uit het niets kan een aanval plaatsvinden. Dat gebeurde best vaak. Je bent niet altijd met je team, soms ben je alleen op straat. Als ze een oogje op je hebben, loop je de kans dat ze je achterover trekken en dat je ergens in een oranje overall belandt. Dat zijn scenario’s die je niet wilt meemaken, maar wel realistisch zijn. Ook kun je in een vuurgevecht tussen strijdende partijen terechtkomen.”

Is er een balans tussen spanning en angst als je op zulke missies bent?

Dai: “Tijdens de opleiding tot commando word je met angst geconfronteerd en getraind om ermee om te gaan, bijvoorbeeld wanneer er op je geschoten wordt. Door angst verstijf je, dat kun je niet hebben. Omdat wij getraind zijn, bevriezen we niet maar schakelen we over op actie, op reageren op de situatie. En met de spanning die daarbij komt kijken, kun je nog steeds handelen.In Mali moesten we een keer op onze basis met spoed de helikopter in omdat er een aanval op een peloton Nigerese militairen was geweest. Er zouden negen gewonden zijn. Toen we daar aankwamen, bleken ze allemaal dood te zijn. We moesten heel snel de lichamen bergen, ik heb zelf zeven jongens in lijkzakken geritst. Met een bloedvaart legden we de body bags in de heli, want het dreigingsniveau was hoog. Omdat die lichamen in de chopper lagen, was er niet veel plek voor ons. Op een gegeven moment werd ik me ervan bewust dat mijn voeten op een dode dude rustten. Dan realiseer je je: dit lijkt heel gewoon, maar dat is het helemaal niet.”

Denk je vaak terug aan zulke momenten?

Dai: “Soms krijg ik bij een geur of als we bezig zijn met Kamp Van Koningsbrugge een flashback van een missie of een bepaald moment. Dat gebeurt regelmatig.”

Heb je ook mooie herinneringen aan die tijd?

Dai: “De meeste herinneringen zijn mooi. Die hebben vooral met kameraadschap te maken. Dat is zo tof aan het televisieprogramma, dan voel je die connectie weer, die broederlijke band. Of ik terug zou willen bij de commando’s als dat kon? Nee, dat hoofdstuk heb ik afgesloten.”

Wat zijn de grootste lessen geweest uit jouw carrière bij de Special Forces?

Dai: “Die gaan over leiderschap, het omgaan met pijn, broederschap, meesterschap, het leren genieten van het proces in plaats van het resultaat… Ik heb zo veel geleerd! Dat is de basis geworden voor de mens die ik nu ben. Ik vond dat ik die lessen moest delen met iedereen die zijn of haar mentale kracht wil versterken. Daar heb ik een boek over geschreven, Nu of nooit. Ook geef ik lezingen, masterclasses en inspiratiesessies over dit onderwerp. Dan zoom ik in op de componenten waaruit mentale kracht volgens mij bestaat: fysiek, cognitief, emotioneel, spiritueel. Mede door het succes van Kamp Van Koningsbrugge en mijn boek komen bij mijn bedrijf Carter Training veel aanvragen binnen uit het bedrijfsleven, maar ook uit het onderwijs. Daar ben ik heel blij mee, want ik vind dat we op school al moeten leren hoe bijvoorbeeld stress werkt en hoe daarmee om te gaan. Het is mijn missie om bij zo veel mogelijk mensen in Nederland de mentale kracht te versterken.”

En wat is jouw huidige missie, Ray?

Ray: “Om de Nederlandse samenleving weerbaarder te maken. Met Triangular Group, een bedrijf dat ik samen met Onno van Boven ben begonnen, spelen we onder meer in op krapte in de arbeidsmarkt. Overheidsinstanties als politie, Justitie en Defensie hebben een kernproduct te leveren, bijvoorbeeld ‘blauw op straat’. Maar de conjunctuur is dusdanig dat ambtenaren makkelijker naar private partijen gaan en er dus gaten ontstaan in het personeelsbestand. Wij vangen de mensen die weggaan op ‘bij de poort’. Willen ze niet meer worden uitgezonden? Is er meer behoefte aan afwisseling? Verdienen ze te weinig? Hebben ze behoefte aan meer flexibiliteit? Daar kunnen wij wat aan doen. We hebben een stevige pool aan mensen en veel verschillende projecten. Vervolgens zoeken we de juiste match, eventueel na een interne opleiding bij ons. Een voorbeeld: de politie heeft een personeelstekort en moet vanwege een verhoogd risico op het Binnenhof daar met 200 procent opschalen. Wij bieden een opleiding van dertien weken waarin boa-functionarissen zich bekwamen in het politiewerk om het politieapparaat te versterken bij hoog risico situaties. In relatief korte tijd kunnen wij op die manier de politiemacht versterken. Inmiddels hebben we een kleine tweehonderd mensen aan de bak geholpen die ergens anders de deur achter zich hadden dichtgetrokken. Zij die de stap nemen om weg te gaan, zijn vaak degenen met potentie. Die balen ergens van en willen iets doen met die energie, met hun enthousiasme.”

Waarom koos jij destijds voor een leven als militair?

Ray: “Ik ging voor het avontuur én wilde mijn ouders ontzien, want op deze manier hoefden ze geen dure studie te betalen. Ik heb de Militaire Academie gedaan en was opgeleid als leider binnen een eenheid. Ik had er plezier in om het beste uit mensen te halen, zeker in geval van het Korps Commandotroepen: die willen het onderste uit de kan halen en elke dag beter worden. Het is fijner om te werken met mensen die graag willen dan met mensen die het idee hebben dat ze moeten. Inspireren is voor mij mensen van moeten naar willen krijgen.”

Jij hebt onder meer leidinggegeven aan scherpschutters. Heb jij zelf ooit beslist over leven en dood?

“Ik ben wel beschoten, maar heb nooit oog in oog een keuze hoeven te maken die je niemand gunt. Wanneer je mensen hiervoor traint, heb je de verantwoordelijkheid, eigenlijk de verplichting, om de vraag achter deze beweging te stellen. Want het gaat er niet om of je goed kunt schieten of het durft, maar wat de consequentie is. Je raakt een persoon waar een hele wereld achter schuilt: je haalt de kostwinner uit een gezin, traumatiseert verwanten… Er zit een stuk ethiek achter. Don’t take it lightly. Aan de kant van de schutter kan precies hetzelfde gebeuren. Als commandant leerde ik mijn pupillen om met zo min mogelijk geweld, zo accuraat mogelijk de dreiging weg te nemen. Schiet je in één keer raak, dan vallen er zo min mogelijk nevenslachtoffers. Zoals in een gijzelingssituatie. Dat is de vaardigheid van een scherpschutter. Wanneer houd je ergens last van? In het geval van machteloosheid, als je niet in staat bent om te handelen en er na afloop geen vangnet is – Srebrenica! Dan ga je iets ontwikkelen dat posttraumatisch is.”

Wat zijn de gevaarlijkste situaties die je hebt meegemaakt?

Ray: “Gevaarlijke situaties hebben wat mij betreft vrijwel altijd met mensenmassa’s te maken. In Ivoorkust waren we met een klein clubje met weinig middelen, maar wel een groot mandaat. De vijand was geen vijand, dat waren upset burgers die over de rooie waren en hun frustraties botvierden op westerlingen die daar toevallig waren. Eén foutje – een verkeerde afslag pakken, de verkeerde winkel binnenlopen – leidt dan direct tot de beelden die we kennen uit Libië en Irak. Dan word je door de straten gesleurd en heb je niets meer te vertellen. Dan kun je nog zó commando zijn, daar verlies je het van. Hoe je daartegen te wapenen? Puur door discipline, planning, voorbereiding. Geen gekke dingen doen. Er zijn daar jongens achtergebleven – geen Nederlanders – omdat ze wel dat ene foutje maakten. Wat ook tot gevaarlijke situaties kan leiden, is het besluit van een commandant. In 2003 werd ik uitgezonden naar Kabul. Toen wij op het punt stonden om daarheen te vliegen, reed van het clubje dat wij gingen aflossen een auto op een bermbom, met een gewonde en een zwaargewonde als gevolg. Twee andere collegae moesten de acute hulp verlenen. In reactie op deze aanslag moesten wij een observatiepost betrekken en op basis van inlichtingen de daders opsporen. Maar om daar te komen, moesten we door een gebied waarvan het bekend was dat daar mijnen lagen. Toen was voor mij glashelder: de baas zegt het, dus we doen het. Nu zou ik er toch iets anders over denken: Waar doen we dit voor? Wat gaat het ooit opleveren? En moeten onze gezinnen daarvoor wel risico lopen? Dit is meteen ook het lastige, want als je militair bent, hoor je deze vraag eigenlijk niet te stellen.”

MASTERS MAGAZINE

In de najaarseditie van MASTERS een interview met LVMH-baas Bernard Arnault (“de rijkste man ter wereld zijn deed me niks”), een rijimpressie van de elektrische Audi RS e-tron GT, op reportage met de ‘bomenmatchmakers’ van The Green Contractors, een interview met sterrenchef Dick Middelweerd en op bezoek in Barcelona bij Ronald Koeman. ⁠De oorlog, de klimaatcrisis, het energieprobleem… Meer dan ooit wordt een beroep gedaan op leiderschap en ondernemerschap. Met MASTERS EXPO | The Colourful Edition (8 t/m 12 december, RAI Amsterdam) willen wij op onze manier een bijdrage leveren en de wereld een duwtje in de juiste richting geven. In deze editie van MASTERS een kleurrijke preview van de meest exclusieve zakenbeurs. Tijd om vooruit te denken, te vernieuwen, te verbinden! ⁠

MASTERS #51