De kennis van Suzanne Swarts op het gebied van kunst gaat nog veel verder dan wat binnen de muren van ‘haar’ Voorlinden te bewonderen is. In MASTERS deelt de museumdirecteur haar inzichten, ervaringen en passie op welhaast poëtische wijze. Kunstwerkjes op zich!Tekst: Suzanne Swarts | Online redactie: Natasha Hendriks
Beeld: Jan Liégeois & Laziz Hamani
Soms is het mooiste het best verborgen. Dat besefte ik toen ik voor het eerst Kanaal, op een steenworp van Antwerpen, bezocht. De galerie heeft zich verscholen in een oude likeurstokerij, te midden van een rustgevend landschap van water en groen. Over het Albertkanaal, dat de Antwerpse haven met de Maas verbindt, glijden reusachtige schepen voorbij terwijl ik mijn eerste stappen zet op de Kanaalsite, een heus zelfvoorzienend miniatuurdorp van, heb ik me laten vertellen, meer dan honderd appartementen en tientallen kantoren, een restaurant en kunstenaarsateliers. Een oosters aandoende binnentuin verbindt de verschillende delen met elkaar. Eenmaal binnen word ik overvallen door de schoonheid van het industriële pand, waar de kracht van de imperfectie wordt gevierd. Door de hoge ramen vallen strepen licht op de robuuste muren en betonnen vloer. Onder verschillende lagen verf en pleisterwerk wordt de textuur van onderliggende stenen zichtbaar. Roest, afgebladderde lak, patina op hout – al die details maken me bewust van de geschiedenis van dit pand, dat aan het einde van de vorige eeuw door kunst- en antiekhandelaar Axel Vervoordt werd gekocht. Twintig jaar lang was hij bezig met de verbouwing van het complex tot het mocht zijn wat het nu is: de huiskamer van een modern antiquair, zoals Vervoordt zichzelf noemt. Die naam doet hij eer aan. De collectie van Kanaal is een mix van modern en klassiek. Minimalistische schilderkunst wordt afgewisseld met eeuwenoude objecten. Prehistorische artefacten, Romeinse en Griekse bustes, fragmenten en vazen, Japanse en Chinese kalligrafie en antieke voorwerpen staan zij aan zij met hedendaagse kunst uit alle windstreken. Samen geven zij inzicht in de ontwikkelingen van de wereld van kunst en design – niet alleen in Europa, maar over de hele wereld.
Het verhaal van Vervoordt is wonderbaarlijk. Net een twintiger was hij toen hij eind jaren zestig door de smalle steegjes van het centrum van Antwerpen wandelde, waar hij op zestien voor de sloop bestemde renaissancehuizen stuitte. Hij redde ze van hun ondergang en knapte ze op tot zijn huis en meteen ook antiekzaak. Halverwege de jaren tachtig deed hij hetzelfde met een middeleeuws kasteel, waar hij inmiddels samen met zijn vrouw May woont. Deze oude jeneverstokerij is zijn derde opknapproject, waarmee hij zich verzet tegen de vluchtigheid van de wegwerpmaatschappij. Inmiddels heeft zijn zoon Boris het bedrijf overgenomen. Kunstkopers bezoeken steeds minder galeries, weet Boris. Een bezoek aan een kunsthandel moet van begin tot eind een feestje zijn. Dat feestje wordt bij Kanaal uitbundig gevierd. Iedere ruimte ademt een andere sfeer. Waar de ene zaal wit en puur is, oogt de andere rauw en donker. Natuurlijk licht en zorgvuldig geplaatste spots zetten ieder voorwerp in het juiste licht. Dat kan net zo goed een eeuwenoude buste als een designklassieker zijn. Vervoordt is namelijk niet alleen kunstkenner, maar ook interieurexpert: vele beroemdheden, waaronder Sting, Kanye West en Robert De Niro en tal van prinsen en prinsessen, lieten hun huizen door Axel en May inrichten.
Dankzij mijn bezoek aan Kanaal begrijp ik hun kracht. Wandelend door de ruimtes waan ik me in een driedimensionaal schilderij. Vanuit welke hoek ik ook naar de tentoongestelde objecten kijk, steeds verhouden ze zich perfect ten opzichte van elkaar, worden ze geraakt door precies het juiste licht. Ruim twee uur lang loop ik rond over de verschillende verdiepingen. Ik verwonder me over de driedimensionale tekening van Otto Boll, die een sierlijke stalen krul laat zweven in de ruimte. Ik stap een voormalige kapel in, waar ik me laat overweldigen door een zinderende lichtinstallatie van James Turrell. Ik laat mijn stem weergalmen in het enorme kunstwerk At the Edge of the World van Anish Kapoor, een acht meter brede halve bol die de bezoeker ‘opzuigt’. Ik zie hoe het donkere rood bijna zwart kleurt, hoor hoe iedere klank na-echoot als in een tunnel. Al deze werken geven mij een kijkje in het oneindige. Wanneer ik naar buiten stap, ben ik me niet alleen bewust van het rijke kunstverleden dat onze aarde kent, maar ook de glorieuze toekomst die we tegemoet gaan – als plekken als Kanaal hun verhaal blijven vertellen.
© 2024 MASTERS EXPO. All rights reserved.
