Suzanne Swarts gaat graag voorbij de muren van ‘haar’ Voorlinden op zoek naar de mooiste plekken om kunst te bewonderen. In MASTERS deelt de museumdirecteur de ervaringen van haar reizen naar de mooiste kunstoorden.
Wankele blokkentorens, kassen vol kunstwerken, barakken die getuigen van een decennialange verzamelwoede, een amfitheater van zeecontainers en een ondergronds gangenstelsel: sinds vorig jaar is La Ribaute, het voormalige atelier van Anselm Kiefer in Zuid-Frankrijk, geopend voor bezoekers.
Dankzij zijn eigenzinnige beeldtaal, vol verwijzingen naar geschiedenis, mythologie en literatuur, groeide Anselm Kiefer (1945) uit tot een van de grootste kunstenaars van onze tijd. Dit najaar brengen we bij Voorlinden een groot overzicht van zijn werk. En om dat goed voor te bereiden, reisde ik af naar het pittoreske plaatsje Barjac, op een uurtje rijden boven Avignon. Daar ligt La Ribaute, een terrein met een omvang van 40 hectare, waar de wereldberoemde Duitse kunstenaar jarenlang woonde en werkte. In 1992 vond Kiefer zelf zijn weg naar La Ribaute. Hij schaarde zich daarmee achter een lange rij kunstenaars die afzakten naar het zuiden van Frankrijk om daar te werken. Denk aan Vincent van Gogh, maar ook Pablo Picasso en Henri Matisse. Kiefer nam zijn intrek in een verlaten zijdefabriek in Barjac en begon daar aanvankelijk te werken met spullen die hij had meegebracht vanuit Duitsland: foto’s, boeken, onafgemaakte schilderijen en enkele stukjes lood van het dak van de Dom van Keulen. Maar iets klopte niet. Hij voelde zich niet bijzonder geïnspireerd. In tegenstelling tot talloze andere kunstenaars, deed het Zuid-Franse landschap relatief weinig voor de naoorlogse kunstenaar.
Neemt de plek geen bezit van jou, dan moet je zelf bezit van de plek nemen, zo bedacht Kiefer. Hij begon groter te denken, anders te werken en wegen en gebouwen te bouwen, bomen en vegetatie te planten en omheiningen aan te leggen bij La Ribaute. En op een dag ging hij tunnels graven om zo zijn gebouwen en kassen bovengronds onder het aardoppervlak aan elkaar te verbinden. Hij liet zich daarbij inspireren door de zeven hemelse paleizen uit de Joodse mystiek, waarbij de mens opstijgt, tijdens de reis de handen en ledematen verliest en alleen zijn geest overblijft. Bij La Ribaute werkt het omgekeerd: je daalt af en belandt in de psyche van de kunstenaar. Nu staan er 48 gebouwen met verschillende installaties op het voormalige industrieterrein bij Barjac, een labyrint aan tunnels en vertakkingen, bruggen en torens en diverse ateliers waarin Kiefer zijn vaak adembenemende sculpturen, installaties en schilderijen heeft opgesteld.
La Ribaute werd voor de kunstenaar algauw veel meer dan een atelier. Het betekende een andere manier van denken en werken. Deze werkplek werd zijn speelveld, zijn laboratorium. Wanneer je over het terrein wandelt, door die wirwar aan tunnels loopt en de onwaarschijnlijk grote hoeveelheid monumentale kunstwerken en grootscheepse verzamelingen tot je probeert te nemen, kun je de kronkels in het hoofd van de kunstenaar volgen. En dat is soms best lastig, kan ik verklappen. De kunstenaar zelf erkent dat je bij een bezoek aan La Ribaute het gevoel kunt krijgen dat je verdwaalt. En dat vindt hij mooi: “Als je de weg kwijtraakt, krijg je een ruimere blik op de wereld.”
Dit artikel is afkomstig uit MASTERS Magazine. De zomereditie is een frisse cocktail van ondernemerschap en sport. In deze editie passeren enkele ondernemers uit de Champions League van het zakendoen de revue. Onder wie Freddy Heineken en hospitality tycoon Richard Caring, wiens uitdijende imperium het ‘restaurant-equivalent van LVMH’ wordt genoemd. Zakendoen is topsport, maar topsport is ook zakendoen. Neem de Formule 1: de sport ontwikkelt zich steeds meer tot een octopus met armen die alle aspecten binnen onze samenleving raken. Jaap de Groot onderzocht hoe miljoenen in miljarden worden omgezet. Verder interviews met turnster Sanne Wevers, tweesterrenchef Guido Braeken, hotellier Robert-Jan Woltering, designer Maarten Baas en Rico dus, samen met zijn Naomy. Ook de ‘King of Kickboxing’ ontpopt zich als octopus (met héél sterke armen): als ondernemer is hij in verschillende branches actief. “Als ik later terugkijk, wil ik niet denken ‘had ik maar dit of dat’. Ik wil gewoon, boem, gasgeven, leuke dingen doen, genieten.” Boem, de nieuwe MASTERS: geniet ervan!
Bestel hier MASTERS Magazine #54
© 2024 MASTERS EXPO. All rights reserved.
