Welke wensen koesteren particulieren voor het laten bouwen van een aansprekende villa? Welke nieuwe inzichten voeren architecten in nieuwe huizen door? Welke locaties in Nederland zijn in trek? Aan de hand van enkele in het oog springende voorbeelden schetst Jeroen Junte de stand van zaken in ons architectuurlandschap.Tekst: Jeroen Junte
Online redactie: Natasha Hendriks
Vrijheid, rust en onafhankelijkheid, dat staat prominent op het wensenlijstje van particulieren op zoek naar een aansprekende villa. De beste plek daarvoor is natuurlijk in de ongerepte natuur. Niet voor niets nam de druk op het groene buitengebied de afgelopen jaren toe. Deze trend zal zeker doorzetten nu wij door pandemieën en lockdowns steeds meer worden teruggeworpen op onze directe woonomgeving. Terwijl de woningprijzen in Amsterdam en Rotterdam stagneren of zelfs licht dalen, stegen de prijzen het afgelopen jaar soms met een tiental procenten tegelijk in Friesland, Gelderland en, heel opvallend, Twente en de Achterhoek. Want wie wil er nou niet wonen op een zacht glooiend landgoed met zandbanken, wuivend rietgras, een bosrand en zelfs een beekje waar herten drinken? In dit coulissenlandschap in het oosten van het land staat een uniek landhuis van architect Ard de Vries – nota bene zijn eerste gebouw. Als jonge bevlogen architect werkte hij met grote toewijding. Nog voordat hij een schets had gemaakt, stond hij met de bewoners in het veld op een keukentrap. Zo kon hij laten hoe de zon ’s ochtends zou schijnen door de slaapkamerramen ter grootte van twee voetbaldoelen op elkaar. De Vries werd voor dit puristische woonhuis onderscheiden met de Abe Bonnemaprijs, de belangrijkste onderscheiding voor Jonge Architecten.
“Maar”, zo zegt De Vries, “de bewoners zijn net zo belangrijk voor een geslaagd ontwerp als de architect. Je doet het samen.” Opvallend aan het landhuis is dat het één is met de omliggende natuur. Vanaf de weg is het nauwelijks zichtbaar. Privacy en een gevoel van off-the-grid zijn tegenwoordig een groot goed. Daarbij, dit is volgens de architect misschien wel de mooiste streek van Nederland.
Tegenwoordig kan ook met beton een sfeervolle en verfijnde woonomgeving worden gecreëerd. Bij Villa 22° hebben architect en bewoner daarvoor de grenzen van wat kan opgerekt. “Er zijn nog geen twee stenen op elkaar gezet”, zegt Lars Dreessen van architectenbureau Dreessen Willemse. “Alle beton werd vloeibaar aangeleverd en ter plekke gestort. Vanwege de lage isolatiewaarde van beton moesten er twee muren worden gestort die vervolgens gevuld zijn met isolatiemateriaal. Daarvoor is er op locatie feitelijk eerst een houten huis gebouwd. Nadat het was volgestort is deze bekisting weggehaald.” Het hoogwaardige beton heeft de look en feel die vergelijkbaar is met natuursteen. Het voelt glad aan, bijna zacht. Een huzarenstuk is de lichtgevende betonwand. “Aan de betonmix zijn glasvezels toegevoegd, daarachter zijn ledstrips geplaatst. Dat licht schijnt door de glasvezels heen, waardoor het lijkt alsof de wand licht geeft.” Als contrast is het interieur afgewerkt met hout. “Het klinkt als een cliché, maar de huizen oogt hard van buiten maar is zacht van binnen”, lacht de architect, een voormalig winnaar van de Nationale Betonprijs. “Zo heeft de bewoner ons gevonden.”
Het resultaat is een huis dat gezien mag worden – precies wat de bewoner voor ogen stond. Villa 22° staat zichtbaar op een Limburgse heuvel. Tegelijkertijd biedt het maximale privacy doordat drie terrassen aan de achterkant tegen de heuvel zijn geplaatst. Ook is het woondeel opgetild boven de garage. Dat woondeel heeft geen strikte indeling in verdiepingen, maar is feitelijk één vrije ruimte met vides, tussenlagen en spannende doorkijkjes. Zelfs het zwembad zweeft tussen de woonlagen en is met een groot onderwatervenster direct verbonden met de living.
Oke, dan weet je wat je wilt. Je weet ook welke architect dat ideaal kan verwezenlijken. Maar dan moet er nog een bouwkavel worden gevonden. En dat wordt steeds lastiger. Het aantal nieuwe kavels dat wordt vrijgegeven is beperkt en de wachtlijsten kunnen lang zijn. Een oplossing kan zijn een bouwval kopen op een droomlocatie. Al kleven daar praktische bezwaren aan. Het aanvragen van een sloopvergunning is lang en tijdrovend, wat in grotere mate geldt voor de bouwvergunning voor een modernistische villa op dezelfde plek. Bij bestaande locaties zijn de welstandseisen immers een stuk strenger dan bij de regelluwe nieuwbouwkavels. Waarom geen pre-owned huizen kopen?
Architect Dick van Gameren van het internationale bureau Mecanoo (huidige klus: de renovatie van de City Library van New York, de grootste bibliotheek ter wereld) transformeerde een bungalow uit 1967 tot een eigentijdse en vooral ook duurzame villa. Deze Villa 4.0 werd verkozen tot Gebouw van het Jaar door de Bond van Nederlandse Architecten. Het waren de architecten zelf die deze villa tot gebouw van het jaar kozen. De 4.0 verwijst naar de drie keer kleinere verbouwingen die de bungalow had ondergaan, waardoor het een ratjetoe aan stijlen was geworden en feitelijk de verbinding met de prachtige tuin verloren was gegaan. Muren werden weggebroken, dakramen werden geplaatst en de woonaker werd vergroot met een glazen paviljoen dat echt ín tuin staat. Het resultaat was een loftachtige woning met weidse vertrekken en overdadig daglicht.
© 2024 MASTERS EXPO. All rights reserved.
