Tijdens de Fluwelen Revolutie schoof Johan Cruijff zijn voormalige ploeggenoot Tscheu La Ling naar voren om voor Ajax een technisch plan samen te stellen. Naar het model van AS Trencin, de Slowaakse club waar Ling eigenaar van is en die georganiseerd is volgens ‘Old School Ajax’. Daarom is het opvallend dat de naam van Ling in Amsterdam niet wordt genoemd. Helemaal nu Ajax een historisch dieptepunt heeft bereikt en AS Trencin een bloeiperiode doormaakt. Jaap de Groot ging kijken in de Slowaakse provinciestad en sprak met Tscheu La Ling over de huidige situatie in zowel Amsterdam als Trencin.

Tekst: Jaap de Groot
Beeld: John van Helvert

De metamorfose is indrukwekkend. Toen ik zo’n dertien jaar geleden voor het eerst het project van Tscheu La Ling in Trencin bezocht, zaten er in de hoofdweg richting het stadje nog net geen karrensporen en zou een gemiddelde Nederlandse amateurclub zich voor de accommodatie kapot hebben geschaamd. Nu voert een vierbaansweg naar de 60.000 inwoners tellende plaats en doemt er aan de rivier Vah een splinternieuw stadion op. Daarin domineren de kleuren rood en wit. Aan de andere oever ligt een soort van mini-Toekomst, compleet met velden, academie en hotel. Het is zaterdag 30 september, vier dagen nadat Ajax in eigen huis met 4-0 door Feyenoord is vernederd. Maar in Trencin is het feest. Na ruim drie jaar bouwen wordt eindelijk het vernieuwde Na Sihoti Stadion geopend. Terwijl de tribunes volstromen voor de wedstrijd AS Trencin – Dukla Banska spreekt clubeigenaar Tscheu La Ling in een volle zaal de sponsors en partners toe. Bedankt ze voor de steun die ze hebben gegeven. Vooral tijdens de jaren waarin de club door covid werd geteisterd, een fase waarin de zo spectaculaire opwaartse lijn ineens leek te knappen.

Knock-out

Sinds de voormalige rechtsbuiten de club in 2008 overnam, leek er sprake van een sprookje in het stadje waar buiten Slowakije niemand van gehoord had. Het leidde tot de eerste landstitel in 2015, die in 2016 werd geprolongeerd. Ook werd tweemaal de beker gewonnen en in 2018 Feyenoord in de Europa League met 4-0 en 1-1 knock-out geslagen. Al die tijd ontsteeg de begroting nooit de 2,4 miljoen euro. Voor de impulsen die dit aan de regio zou geven, werd Ling door de Slowaakse president persoonlijk onderscheiden. Vervolgens besloot hij tot een volgende stap: de bouw van een nieuw stadion. Het zou drie jaar lang de nagel aan zijn doodskist worden. Hij legt uit: “Sportief ging het fantastisch en dan heb je de keuze: ga je cashen of kies je voor de continuïteit van de club.Met de sportieve en financiële groei die we maakten, werd besloten om te investeren in de infrastructuur. De academie, inclusief drie kunstgrasvelden en een hotel, kostte enkele miljoenen. De bouw van het nieuwe stadion werd op 28 miljoen euro begroot. Dat was twee jaar voor covid. Toen die uitbrak en alles stilviel, kwamen daar miljoenen bovenop. Omdat Trencin alles zelf had gefinancierd, kwamen we in een patstelling terecht. En mag je het eigenlijk een wonder noemen dat we die hebben overleefd. We hebben, sinds we hier begonnen zijn, zo’n 40 miljoen aan transfers verdiend. Geld waarmee we al onze projecten financierden, maar ineens stopte alles. Terwijl de kosten doorgingen, liepen we met de exploitatie en inkomsten van het stadion drie jaar vertraging op. Covid was voor ons bijna dodelijk. Eerlijk is eerlijk: zonder de support van de vrienden van AS Trencin had het tot het faillissement van de club kunnen leiden.” Dan wijzend op de volle tribunes: “Daarom is dit een heel bijzondere avond. Het stadion is er toch gekomen en symboliseert het nieuwe begin waar we drie jaar op hebben moeten wachten.”

Publiekslieveling

Dan de wedstrijd. Trencin wint met 1-0, is daardoor koploper en lonkt weer nadrukkelijk naar Europees voetbal. Nog belangrijker is de manier waarop dat gebeurt. De speelwijze is inderdaad ‘old school Ajax’. Met een linksbenige linksbuiten en rechtsbenige rechtsbuiten, in een technisch superieur elftal dat vanaf de doelman offensief is ingesteld. Daardoor is de wedstrijd heel aantrekkelijk en hoef je geen grote analist te zijn om te constateren dat in de huidige situatie mini-Ajax een maat te groot zou zijn voor het grote voorbeeld uit Amsterdam. Ongelooflijk, maar waar. Toch wordt de naam van Ling, die als rechtsbuiten van 1975 tot 1982 de publiekslieveling bij Ajax was, in Amsterdam nooit genoemd bij de oplossing van de huidige problemen.Notabene de eerste keus van Cruijff en de man die in 2015 de rvc al wees op hiaten binnen de organisatie die nu aan het licht zijn gekomen. In opdracht van de toenmalige bestuursvoorzitter Hans Wijers onderzocht Ling de uitvoering van het Plan Cruijff en rapporteerde onder meer: ‘Er zijn geen notulen van vergaderingen, diverse transfers zijn via sms’jes gecommuniceerd, er is nauwelijks synergie tussen de verschillende afdelingen en er is sprake van een opvallend aantal transfers van spelers die niet bij Ajax passen en zijn mislukt.’ Het is bizar te constateren dat acht jaar later exact datgene aan de oppervlakte is gekomen wat Ling toen rapporteerde. Sterker: vicevoorzitter van de toenmalige rvc was Leo van Wijk, die nu met Michael van Praag gevraagd is de boel vlot te trekken. Dus de bestuurder die het probleem op z’n beloop heeft gelaten, is nu gevraagd het op te lossen. Ling slaakt een zucht als Ajax ter sprake komt. “Met Ajax heb ik geen contact meer. Ik ben en blijf Ajacied, vanwege de club, niet de mensen. Ik geloofde helemaal in de visie van Cruijff, maar daar is helaas niets meer van over. Hij was bezeten van het idee om Ajax weer beter te maken. Op een gegeven moment heeft hij me gevraagd om een technische analyse van de club te maken op basis van de visie die ik ook bij Trencin had toegepast.”

”Ik heb me voorgenomen om het voetbal waar ik ooit verliefd op werd in de praktijk te brengen”

 

 Dus het Plan Cruijff is eigenlijk een blauwdruk van AS Trencin?

“En die is weer gebaseerd op ‘Old School Ajax’, zoals Johan en ik dat hebben ervaren. Een opleidingsclub waar anders werd gedacht. Voordat hij me vroeg, had Johan een aantal mensen hiernaartoe gestuurd om Trencin te analyseren. Toen hij zag dat de traditionele Ajax-visie nog werkte, was ik volgens hem de aangewezen persoon om dat ook bij Ajax uit te voeren.”

Daar kwam weinig van terecht, omdat er vanuit de club pogingen tot karaktermoord richting Ling plaatsvonden. Met als dieptepunt een reportage in de Volkskrant, waarin zelfs geconcludeerd werd dat de bouw van een nieuw stadion en een daaraan gekoppelde stadsontwikkelingsproject van 350 miljoen euro luchtfietserij van Ling zou zijn. Allebei zijn inmiddels gerealiseerd. Toen Cruijff eind 2015 bij Ajax afhaakte, besloot ook Ling als adviseur van de rvc te stoppen, te meer daar bleek dat de clubleiding de door hem gerapporteerde misstanden negeerde. Ling: “Als je dat rapport uit 2015 leest, dan is het nu extra pijnlijk hoe alles zo op z’n beloop is gelaten.” Bij AS Trencin is dat allesbehalve het geval. Zeker gezien de huidige situatie in de Johan Cruijff ArenA is het wrang om te constateren hoe de klassieke Ajax-filosofie 1.200 kilometer verder nog altijd werkt. Ling: “Ik werd al heel jong geïnspireerd door het spel van Ajax en daarna het Nederlands elftal tijdens het WK in 1974. Ik heb nooit idolen gehad, ik ben geraakt door de manier van voetballen. Ik heb me daarom voorgenomen om het voetbal waar ik ooit verliefd op werd in de praktijk te brengen. Dat is waar we in Trencin mee bezig zijn. Er is een duidelijke visie, een speelwijze op basis waarvan spelers worden gescout en opgeleid, om vervolgens met transfers de continuïteit en toekomst van de club te waarborgen. Inmiddels willen veel spelersagenten en voetbalscholen hier hun talenten stallen, omdat de kans dat talenten in het topvoetbal slagen groter is. Zoals het ook opvallend is dat het type speler dat bij ons het meest in de belangstelling staat, de buitenspeler is. Omdat er vanuit één visie wordt gespeeld en opgeleid, komen de talenten op de vleugels ook maximaal tot hun recht. Het afgelopen jaar zijn onze jeugdteams onder 15, onder 17 en onder 19 kampioen van Slowakije geworden.”

Wat houdt jouw masterplan in?

“De doelstelling is om in het huidige internationale voetbal iets te creëren wat de meeste clubs alleen voor elkaar krijgen met steeds maar meer geld. Bijna overal werken ze volgens een concept dat uiteindelijk leidt tot faillissement. Er moet altijd geld bij. Volgens ons masterplan leiden we vanuit een duidelijke speelwijze talenten op, wordt een sterk aanvallend eerste elftal samengesteld en werken we samen met een aantal clubs in diverse landen op verschillende niveaus. Inhoudelijk is het een moderne uitvoering van het old school Ajax. Dat zeg ik bewust, omdat Ajax al jaren een koopclub is, waar opleiden geen prioriteit meer is.Terwijl overal ter wereld wordt gekeken naar het resultaat van vandaag, ben ik bezig met welk voetbal ik over twee, drie jaar wil spelen. Omdat we financieel nog beperkt zijn, moet ik opleiden om het team te versterken. Als je weet welke speelwijze je nastreeft, weet je ook welke kwaliteit je voor iedere positie nodig hebt. Zo leid je per positie op en kunnen na twee, drie jaar die spelers de basis zijn voor een spectaculair elftal. Dat is op een heel andere manier een voetbalorganisatie opbouwen. Nu spelen clubs met het meeste geld bovenin en met het minste geld onderin. Toen wij begonnen hadden we anderhalf miljoen euro budget en nu is dat drie miljoen. Maar in de eerste fase werden we zelfs kampioen en nu bezitten we een nieuw stadion en een academie. Door het anders te doen dan anderen.”

Na het sportieve succes ben je nu in een tweede fase beland.

“Met een vertraging van drie jaar vanwege covid. Toen ik de club in 2008 kocht, heb ik tien procent teruggegeven aan de gemeente en tien procent aan de algemeen directeur, die tevens oud-speler was. Ik blijf toch een buitenlander, terwijl je een project als dit alleen met elkaar kan realiseren. Daarin moet de mentaliteit van de regio verweven zijn. Daarom is de verdeling van aandelen een heel bewuste actie geweest. Maar de rode draad is het voetbal. De speelwijze. Dat is het allerbelangrijkste. Als dat goed gaat, dan komen de successen en financiën vanzelf.Volgens veel insiders is het profvoetbal niet winstgevend, maar Trencin heeft het tegendeel bewezen. We zitten nog met wat afbetalingen vanwege de extra kosten van de bouw, maar met de nieuwe exploitatie en gestegen inkomsten van het stadion hopen we snel een streep onder de gevolgen van covid te zetten.”

Naast je voetbalvisie werk en denk je als een ondernemer.

“We streven naar selfsupporting. En willen voorkomen dat de club afhankelijk wordt van hobbyisten die steeds extra geld erin moeten pompen. Er zijn al suikerooms genoeg en het levert eigenlijk nooit resultaat op. Vandaar dat we heel bewust een sportief en zakelijk plan hebben gemaakt, met als doel successen na te streven en tegelijk selfsupporting te zijn. Daar is het voetbalbedrijf Trencin op gebaseerd.”

MASTERS Magazine

Benieuwd naar de rest van het interview? Deze editie van MASTERS wíl je hebben. Een mijlpaal in print, de grens opgerekt. Vernieuwend. Verrassend. Verbluffend. Met onder meer een zeer buitengewone gastredacteur. Een interview met de man die in 2015 de RvC van Ajax al wees op hiaten binnen de organisatie die nu aan het licht zijn gekomen. Merijn Zeeman doet uit de doeken hoe Jumbo-Visma zich heeft ontwikkeld tot een topsportbedrijf. Quoteman Paul van Riessen rekent uit hoeveel je nodig hebt om niet meer te hoeven werken. Sabine Riezebos legt uit waarin Bernardus zich onderscheidt van andere golfbanen. Een kijkje op de werf van Stratos Yacht, waar de ultieme boot voor zorgeloos vaarplezier wordt gebouwd. En verder onder meer de opkomst van robots (waar blijft de seksrobot?), Fake News en, exclusief in MASTERS: de ‘nieuwe Doutzen Kroes’.

Bestel hier MASTERS Magazine #56