Een huis als een maatpak

Matt Dillon sprak met zeven architecten voordat hij Peter Stutchbury aanwees als de man voor zijn project. Die kreeg niet veel later een brief van vijf kantjes overhandigd met daarop 63 aandachtspunten, waaronder details als de druk van het water en de kwaliteit van het licht. Het resultaat is een huis dat perfect aansluit op de manier waarop Matt leeft.

De afgelopen dertig jaar kon hij Tokio, Hongkong, Zürich en Bangkok zijn thuis noemen. Matt Dillon heeft zijn leven doorgebracht in ’s werelds grootste steden. “Fascinerende plaatsen, met alle drukte, geluiden en energie die een miljoenenstad voorbrengt. Wat het nog specialer maakt om uiteindelijk op een plek te belanden waar ik overweldigd word door de stilte van de natuur en ’s nachts de sterren kan zien.” Toen hij voor een familiereünie terug was in zijn geboorteland Australië, bezocht hij Blue Mountains National Park. Dit park behoort tot het UNESCO Wereld Erfgoed en is gelegen aan de rand van het Groot Australisch Scheidingsgebergte, op honderd kilometer van Sydney – hoewel het door de immense verlatenheid voelt alsof je op een andere planet bent, lichtjaren verwijderd van de beschaving. Op deze plek werd hij verliefd op een verwaarloosd pand met woekerende tuin en overblijfselen van een negentiende-eeuwse boomgaard. Met zijn broer John en een team van architecten, hoveniers, kunstenaars en ambachtslieden werkte hij vier jaar lang om deze locatie te transformeren in een woning waar Matt zich kan overgeven aan zijn passie voor landschappen, architectuur en kunst. “We wilden er een soort heiligdom van maken”, legt hij uit. “Een op maat gemaakte woning met een indrukwekkende tuin, een plek waar je helemaal tot rust komt.”

In het design van Pirramimma, zoals de naam van de villa luidt, vind je sporen terug van het erfgoed van dit gebied. Blue Mountains voorzag rijkelijk in inspiratie, van de inheemse geschiedenis tot de onmiskenbare voetafdruk van kolonisten en natuuronderzoekers, onder wie Charles Darwin, die in 1836 te paard de bergen trotseerde. Bouwend op de verschillende historische lagen van deze plek, moest landschapsarchitect Craig Burton met regelmaat ook de pet van historicus en archeoloog opzetten opdat hij geen afbreuk deed aan de historische en culturele waarde van de vroegere tuin. Door het selectief verwijderen van dood hout en ongewenste soorten heeft de zon meer ruimte gekregen en dringt het hemelblauw door. Grote beeldhouwwerken van kunstenaars als James Angus, Marta Moreu en Xie Yuanqing zijn als gidsen die je langs varens en ruïnes leiden naar de meditatiecirkel en de neveltuin.

Vanwege zijn uitgebreide ervaring met het Australische landschap, werd Peter Stutchbury uitgekozen voor het ontwerp van het nieuwe huis. “Ik koos Peter omdat hij zo’n sterke connectie heeft met het unieke karakter van geografie en klimaat hier, en respect heeft voor de inheemse cultuur”, aldus Matt. In zijn brief aan Peter legde Matt uit dat hij een huis wilde dat naadloos overging in de tuin en opging in de directe omgeving. Voordat Peter de eerste schetsen maakte, kampeerde hij op het terrein om meer inzicht te krijgen in de lichtval en de lijnen. Meest in het oog springend is het verticaal draaiende zinken dak, dat als een sculptuur verwantschap zoekt met de hoge bomen. “Aan de noordkant van het gebouw, waar het dak op z’n wijdst is, kun je het huis compleet openen naar de tuin toe door met een groot ijzeren draaiwiel het raam op te tillen – echt waanzinnig! Aan de zuidkant, waar de slaapkamers en bibliotheek zich bevinden, wordt de daklijn juist smaller en strakker. Het dak functioneert als een soort diafragma, variërend van een grote opening aan de ene naar een kleine opening aan de andere kant.”

Uit architecturaal oogpunt is kunst verweven met elke kier en hoek van het huis, resulterend in een bont tapijtwerk waarin vorm en functie vervagen. Keramiek van pottenbakker Peter Rushforth en schilderijen van Leonard French, Arthur Boyd, Miguel Macaya en Yoon Giwon gaan samen met glazen sculpturen van Lisa Cahill en op maat gemaakt schrijnwerk. De interieurelementen zijn custom-made of zorgvuldig met de hand uitgezocht om Pirramimma’s ontwerptaal aan te vullen of verbeteren. Matt’s voorliefde voor design uit het midden van de vorige eeuw blijkt onder meer uit klassieke lampen van de Fransman Serge Mouille en meubels van Hans Wegner en Finn Juhl uit Denemarken. “Ik stop een boel energie in het uitkiezen van het juiste stuk voor de juiste ruimte.” Vindingrijkheid overal waar je kijkt. In de muziekkamer en bibliotheek maakt een custom-made tijdschriftenrek gebruik van magnetische handgrepen om de nieuwste edities van verschillende titels weer te geven. En in the master bedroom beschikt het bed aan de zijkant over een geïntegreerd opklaptafeltje. “Het complete huis past Matt als een maatpak!”, vindt timmerman Jeffrey Broadfield.

Voor kleuren en materialen heeft men zich laten inspireren door de ruige regio van Blue Mountains, met tinten blauw, grijs, geel, eucalyptusgroen, rijk-rood en roodbruin. “We kozen de materialen uit op hun kracht en eerlijkheid”, legt Matt’s broer uit. Het hout dat zowel aan de binnen- als buitenkant is gebruikt, is gerecycled Grey Ironbark afkomstig van een brug in Redcliffe, Brisbane. “Toen die was gebouwd, was het de langste man-made brug op het zuidelijk halfrond”, vervolgt John. “Nadat de bomen eerst dienden voor onderdak en habitat en vervolgens werden gebruikt voor een brug, hebben ze nu hun derde incarnatie in de vorm van een huis.”

Dat huis wordt inmiddels naar alle tevredenheid bewoond en zit als een maatpak. De bomen in de tuin dragen vruchten als amandel, vijg en kruisbes, er lopen kippen rond, bijen zoemen rond de bijenkast. Met een artist-in-residence programma geeft Matt kunstenaars, schrijvers en hoveniers de kans om ter plekke hun creativiteit en expertise verder uit te breiden. “Het is altijd mijn idee geweest om Pirramimma te gebruiken als plek van inspiratie voor verschillende doeleinden”, verklaart hij. “Een plek waar je kunt terugkijken op het leven en nieuwe interesses kunt ontwikkelen.”

MASTERS MAGAZINE

In de zomereditie van MASTERS een interview met Sven Kramer, een rijimpressie van de Bugatti Chiron Super Sport en een onderzoek naar het Effect van Max. Maar bovenal komen mensen aan bod die licht brengen in de duisternis. Zoals Henk Jan Beltman, die Tony’s Chocolonely overnam omdat je met een bedrijf de wereld mooier kan maken. Chef-kok Emile van der Staak, die de ambitie heeft om onze eetcultuur te veranderen en daarom kookt met planten en groenten die hij betrekt uit het voedselbos. Designer Nienke Hoogvliet, die natuurlijke zeewierverf als alternatief voor schadelijke textielverf heeft geïntroduceerd. En Anna Nooshin, die de huidige socialmediacultuur van de mooie plaatjes hekelt. In haar documentaire deelt ze ook de minder mooie aspecten uit haar leven. Stuk voor stuk mensen die vragen stellen, spiegels voorhouden, stappen maken. Stappen naar een gezondere wereld en meer begripvolle samenleving.

MASTERS #50