De globalisering van topsport is in volle gang. In Nederland merken we daar weinig van, met de Formule 1 in Zandvoort als uitzondering. Dat mega-evenement wordt dan ook volledig privaat georganiseerd, onder toezicht van ondernemers en investeerders. Niet te vergelijken met hoe een groot deel van de topsport in ons land wordt geleid. Daarentegen werd Jaap de Groot in Chengdu geconfronteerd met de sportstad van de toekomst.
Tekst & foto’s: Jaap de Groot
Van Ajax tot de KNVB en van de turnbond tot NOC*NSF: overal wemelt het van de klassieke beroepsbestuurders die vooral op de winkel passen en aan wie de internationale ontwikkelingen voorbijgaan. Processen waarin Amerika, het Midden-Oosten en Azië leidend zijn. Jaap de Groot merkte dat opnieuw in de Chinese provinciestad Chengdu, waar hij geconfronteerd werd met de Sportstad van de Toekomst.
Eerlijk is eerlijk: vliegend naar Chengdu houd ik rekening met een bezoek aan een veredeld Oost-Groningen, hoewel in de vierde stad van China toch 21 miljoen mensen wonen. Maar dat zegt in dit deel van de wereld weinig. Zo ver van Peking en Sjanghai en op slechts een paar uur rijden van Tibet, ben ik daarom klaar voor een stevige stap terug in de tijd. Dus niet… Het begint al met het splinternieuwe vliegveld. Groter dan Schiphol en duidelijk voor de toekomst gebouwd. Vanaf het Chengdu Tianfu International Airport doemt een wegennet op dat in Europa zijn gelijke niet kent. Bij het binnenrijden van Chengdu word je meteen overdonderd door het Century Global Centre, met 1,7 miljoen vierkante meter het grootste gebouw ter wereld. Onder het dak van deze kolos bevinden zich shopping malls, hotels en een waterpark inclusief strand.
Intussen blinken in Chengdu ook alle tophotels in de ruim aanwezige zon, van Kempinski tot InterContinental en van Ritz tot Hilton. En begint het te dagen waarom meer dan driehonderd van de zogenaamde Fortune 500-bedrijven (de ranglijst van Amerikaanse bedrijven op basis van hun jaaromzet, jaarlijks opgesteld door zakentijdschrift Fortune; red.) in deze vierde stad van China vestigingen hebben, waardoor Chengdu als veredelde provinciestad toch de 44e positie inneemt in de Global Financial Centres Index. Daar wringt nu de schoen. Omdat het daarmee op deze index economisch ‘slechts’ de zevende Chinese stad is achter Hongkong (4), Shanghai (7), Shenzhen (12), Peking (13), Guangzhou (34) en Qingdao (36).
Overigens is New York nog altijd het leidende financiële centrum van de wereld, terwijl Amsterdam als 16e in de index genoteerd staat. Dus zoekt Chengdu het hogerop en hanteert daarbij dezelfde strategie als andere landen en steden die vinden dat ze mondiaal nog te veel onder de radar zitten. Weliswaar stroomt het geld massaal binnen in de stad waar in 960 het eerste bankbiljet ter wereld werd gedrukt, voor internationale erkenning is meer nodig. En wat al eerder te zien was in onder meer het Midden-Oosten, zijn sport en cultuur dan heel effectieve troeven om uit te spelen. Kijk naar het WK voetbal in Qatar en de huidige Saoedi-Arabische voetbalgekte.
Alleen, zo kort door de bocht zit het niet in het Chinese denken. Voordat de kracht van topsport wordt benut, moet eerst de economische power worden vergroot, ondersteund door een ultramoderne infrastructuur. Dus is Chengdu gestart met het realiseren van de Tianfu New Area, een immens project dat als doel heeft de ontwikkeling van de stad te versnellen tot een moderne, internationale en milieuvriendelijke samenleving. Met meerdere ontwikkelingszones, zoals de Chengdu High-Tech Development Zone en de Southwest Airport Economic Development Zone. Inmiddels wordt het 1.578 vierkante kilometer grote Tainfu New Area door veel experts gezien als een nieuw technisch en economisch mirakel.
Het moge duidelijk zijn dat deze ontwikkeling niet aan ons land voorbij is gegaan: inmiddels hebben zich meer dan veertig Nederlandse bedrijven in Chengdu gevestigd, waaronder multinationals als Shell, AkzoNobel, Unilever, DSM en Philips. Daarnaast is een groeiende groep Nederlandse ondernemers actief in vooral de zakelijke dienstverlening en IT & software. Daarom heeft het district ook veel afnemers van ASML, de in Veldhoven gevestigde marktleider die vanuit het tweede hoofdkantoor in Shenzhen aan honderdvijftig Chinese bedrijven de hoog geavanceerde chipmachines levert. Een proces dat de Amerikaanse president Joe Biden zo nerveus maakt dat hij Mark Rutte gesmeekt heeft of het met ASML niet een onsje minder kan in China. Wie alleen al in Chengdu rondkijkt, begrijpt het waarom van Bidens trillende onderlip. Inmiddels zijn er in China meer dan zestig hightech industriële ontwikkelingszones verspreid over het land. Dat verklaart ook hoe in het tweede kwartaal van 2023 het marktaandeel China bij ASML is gestegen van 8 naar 24 procent, met een nettowinst van 1,9 miljard euro tot gevolg.
Intussen oogt het 2.600 jaar oude Chengdu allesbehalve als een werkstad. Nergens krijg je het gevoel dat de stad met 21 miljoen inwoners overbevolkt is. Het klimaat is subtropisch en overal zijn restaurants en terrassen. Daarmee is, na de uplift van de economie en het realiseren van een ultramoderne infrastructuur, de volgende stap gezet door de stad een ziel te geven. Met als speerpunten van dit beleid sport en cultuur, maar ook educatie en milieu.
Vooral met dat laatste oogt de stad in Azië als de uitzondering op de regel. Met 1.514 parken geldt Chengdu dan ook als de groenste stad van China en zorgt een fraai gekleurde fietsring van vijfhonderd kilometer ervoor dat je jezelf, fietsend door een soort van half geopende cilinder, in de Aziatische versie van Ocean Boulevard waant. Dan de grachtengordel XL. Met ’s avond fraai verlichte optredens op de kades, dansen op pontons en muziek op het water. Met dank aan architect Min Joa, die 256 jaar voor Christus een irrigatieplan bedacht waardoor er nooit meer een rivier in het extreem waterrijke gebied uit z’n oevers is getreden. Verder wonen er andere Chinezen dan in Peking en Shanghai. Een beetje bourgondisch en behoorlijk open. Opvallend is ook de Tibetaanse wijk, waar monniken relaxed over straat lopen in hun wijnrode en gele gewaden. Dus sta ik er niet van te kijken dat Chengdu al veertien jaar op rij gekozen is als stad met de gelukkigste mensen van China. Dat wil de Happy City nu met de wereld delen. Laten zien dat het als hoofdstad van Sichuan meer te bieden heeft dan alleen een wereldberoemde keuken en panda’s, waarvan er in dit deel van China ruim achttienhonderd in het wild leven.
Inmiddels fungeren liefst vijfenzestig universiteiten en colleges als vangnet voor de nieuwe generatie uit binnen- en buitenland. Voor zij die willen studeren in een omgeving vol perspectief. Een proces waarin ook ASML een opvallende rol vervult. Waarbij het Brabantse concern duidelijk anticipeert op toekomstige perspectieven in China. Via de in 2001 opgerichte ASML Foundation worden inmiddels tweeëntwintig jaar educatieve projecten ondersteund waarbij diversiteit en technologie centraal staan. Zoals in het Youth Employment Solutions for You (YES4U), dat in 2016 in Chengdu werd gestart en waarbij achthonderd kansarme jongeren (60 procent meisjes) een marktgerichte beroepstraining kregen. Vervolgens werden de jongeren geholpen bij het vinden van een fatsoenlijke baan. Uiteindelijk zijn vijfhonderdvijfentwintig deelnemers succesvol opgeleid, waarbij ASML jonge Chinezen ook liet instromen binnen de ICT- en technologiesector. Tot de hoofdvestiging in Veldhoven aan toe.
Dat dit niet altijd zonder risico is, blijkt wel uit twee incidenten waarbij Chinese werknemers vertrouwelijke informatie hadden gestolen om in eigen land zelf een bedrijf op te zetten. ASML houdt vol dat het geen spionage, maar diefstal betrof. Inmiddels is de screening van Chinese werknemers geïntensiveerd, maar deze incidenten hebben de aan ASML verbonden Foundation er niet van weerhouden om de sociaal maatschappelijke projecten in Chengdu en elders in China door te zetten. Tot 2025 is opnieuw een bedrag van 110 miljoen euro vrijgemaakt voor kansarme jongeren in China. Op deze wijze heeft dus ook ASML bijgedragen aan het proces om tot een sterkere economie, imponerende infrastructuur, ruime studiemogelijkheden en voor Chinese begrippen hoge levensstandaard te komen. Waardoor voor Chengdu de basis is gelegd om topsport als aanjager te gebruiken voor meer internationale erkenning.
De rest van het artikel lezen? De magische najaarseditie van MASTERS Magazine is vanaf nu verkrijgbaar. Artificiële intelligentie is nu al niet meer weg te denken uit ons leven. Maar, is deze ontwikkeling iets om te vieren of te vrezen? Nemen Terminators de boel over of maken vriendelijke robots ons aardse bestaan nog gerieflijker? In deze editie wordt AI onder de loep genomen. Volgens filosoof Rowan Williams is het belangrijk om te onthouden dat AI, wat het ook doet, altijd imiteert. En dat wij ons als mens onderscheiden door vindingrijkheid. Een mooi voorbeeld is vastgoedondernemer André Snippe, die in Hoofddorp een hypermoderne stadswijk laat verrijzen. Of nautisch ontwerper Jurjen Eerkens, die met zijn Hytender een baanbrekende boot heeft ontwikkeld die vooroploopt in de verduurzaming van de jachtindustrie. Deze en meer vindingrijke ondernemers sieren de pagina’s van deze editie. Waarin ook wordt vooruitgekeken naar MASTERS EXPO | The MAGICAL Edition, onze exclusieve zakenbeurs óók ontsproten uit vindingrijkheid.
Bestel hier MASTERS Magazine #55
© 2024 MASTERS EXPO. All rights reserved.
