Op 21 december maakte het Europese Hof de weg vrij voor de Super League in het topvoetbal. Mede op basis van een jurisprudentie die olympisch schaatskampioen Mark Tuitert afdwong tegen de Internationale Schaatsunie. Die daartegen in hoger beroep ging maar – op dezelfde dag dat het licht op groen ging voor de Super League – door hetzelfde Hof nul op het rekest kreeg. Naast olympisch goud weer een historische triomf voor Mark Tuitert. Hierover en nog veel meer praat Jaap de Groot uitgebreid met deze rebel, analist, ondernemer, schrijver en filosoof.
Op 21 december maakte het Europese Hof de weg vrij voor de Super League in het topvoetbal. Mede op basis van een jurisprudentie die olympisch schaatskampioen Mark Tuitert afdwong tegen de Internationale Schaatsunie. Die daartegen in hoger beroep ging maar – op dezelfde dag dat het licht op groen ging voor de Super League – door hetzelfde Hof nul op het rekest kreeg. Naast olympisch goud weer een historische triomf voor Mark Tuitert. Hierover en nog veel meer praat Jaap de Groot uitgebreid met deze rebel, analist, ondernemer, schrijver en filosoof.
Tekst: Jaap de Groot
Fotografie: John van Helvert
Je hebt een personal assistant. Word je zo geleefd?
“Vorig jaar liep ik tegen de grenzen aan van mijn eigen organisatiekracht. Al mijn activiteiten kon ik altijd overzien, maar ik was op een punt gekomen dat het niet meer te doen was.”
Wat doe je dan allemaal?
“Veel lezingen en ik heb de afgelopen drie jaar twee boeken geschreven. Drive komt nu als Stoic Mindset uit in Amerika en Engeland. Verder heb ik een podcast, het bedrijf First Energy Gum en voor de NOS doe ik verslag bij schaatswedstrijden.”
Je bent enorm actief, wat jouw boek Drive ook symboliseert. Hoeveel uur werk je eigenlijk per week?
“Tussen de zestig en tachtig uur, maar eigenlijk vind ik in uren denken heel moeilijk. Want wat is nou werk? Ik heb nu een interview met jou en ik ga vanavond naar een talkshow, maar is dat werk? Ik heb een podcast en daarvoor nodig ik mensen uit die ik zelf interessant vind. Ik mag verslag doen van het schaatsen. Kost me tien, twaalf uur per dag, maar is dat werk? Bij mij loopt alles door elkaar heen en eerlijk gezegd zou ik niet anders willen.”
Je houdt van uitdagingen. Dat had je als sporter en nu ook als ondernemer. Neem de rechtszaak in 2015 bij de Europese Unie tegen de Internationale Schaatsunie ISU.
“Dat raakte mijn rechtvaardigheidsgevoel. Je kan regels vaststellen, je kan sporters een beetje uitdagen of dingen verbieden. Dat accepteren mensen nog. Maar mensen levenslang schorsen omdat ze hun brood verdienen met het atleet zijn en dat willen uitbreiden? Terwijl ik ondernemend wilde zijn, ging de ISU het afbakenen en dreigde iets weg te nemen wat ik het liefste in mijn leven doe. Dan ben je bij mij aan het verkeerde adres. Dan ga ik vechten.”
Het leverde een jurisprudentie op, waardoor de initiatiefnemers van de Super League door het Europese Hof in het gelijk werden gesteld in hun conflict met de Europese voetbalunie UEFA.
“In 2014 stopten shorttracker Niels Kersholt en ik met topsport. Vervolgens kwamen we in contact met investeerders voor een Ice Derby, een wedstrijd tussen langebaanschaatsers en shorttrackers. Bottleneck was dat we geen deelnemers konden krijgen omdat er met levenslange schorsingen werd gedreigd. Toen zijn we naar EU Athletes gegaan, de vakbond voor atleten in de Europese Unie. Die zeiden: ‘Dit is niet alleen een casus voor schaatsers, ook voor zwemmers, golfers en veel meer sporters.’ Het ging vooral over waar de grens ligt van de macht van een sportbond richting haar werknemers. Het betrof een fundamentele onrechtvaardigheid en daarom zijn we naar Brussel en niet naar de CAS gegaan, die alleen sportrechtspraak doet. Daarna zijn we campagne gaan voeren. Op Twitter allemaal berichten gezet, waarop uiteindelijk ook Eurocommissaris voor Mededinging Margrethe Vestager reageerde. De zaak werd in 2017 door de Europese Commissie behandeld en in Brussel wisten ze niet wat ze zagen. Ze zijn daar gewend om honderd advocaten van Google of Apple tegenover zich te zien, nu zaten er alleen twee sporters met twee heel gepassioneerde advocaten. Het is heel goed geweest dat ik daar recht vanuit mijn hart heb kunnen spreken. Zeker ten opzichte van de advocaten van IOC en ISU. Met als gevolg een toch historisch besluit.”
Je opende daarmee de deur voor Super Leagues in de topsport. Die uitspraak was op 21 december 2023, maar op die dag stelde het Europese Hof ook jou in het gelijk in het hoger beroep dat de ISU had aangespannen.
“Het is die dag qua nieuws een beetje ondergesneeuwd door de uitspraak over de Super League. Onze zaak is toch meer een juridisch verhaal, dat iets moeilijker uit te leggen en iets minder sexy is. Toch wordt dit in de sportrechtspraak als een heel grote casus gezien.”
”Sportbonden zijn gewoon bedrijven geworden die geld aan het verdienen zijn”
Opvallend was ook de reactie van de ISU, die het oneerlijk vond om bonden en bedrijven langs dezelfde meetlat te leggen.
“Sportbonden als ISU, FIFA, UEFA en IOC zijn gewoon bedrijven geworden die geld aan het verdienen zijn. Sportbonden hebben überhaupt een beetje vreemde plek in de maatschappij. De basis voor sport zijn de verenigingen die aangesloten zijn bij een bond. Daarom is een bond eigenlijk geen bedrijf, in sommige gevallen zelfs een veredelde overheidsinstelling. Dat hoeft niet slecht te zijn, maar je moet wel dingen kunnen scheiden. Inmiddels zijn er topsporters die commercieel bezig zijn. Ook dat is niet zonder horten en stoten gegaan, maar iedereen kan daar nu prima mee leven. Dat zou ook moeten zodra iemand een commerciële kans krijgt om een sport naar een hoger of ander niveau te tillen, waarbij het risico ook bij die partij komt te liggen. Dat financiële risico moet je niet bij een sportbond leggen, maar aan de markt overlaten en mensen en atleten de vrijheid geven om daar al dan niet in te participeren.”
Hoe word jij gezien in de toch conservatieve schaatswereld?
“De huidige generatie schaatsers is hier totaal niet mee bezig. Ze hebben het goed en soms misschien wel te goed. Dat is weer in het voordeel van zo’n laffe regel die de ISU toen heeft proberen op te leggen. Als je maar een beetje sappelt en alles houdt zoals het is, waarbij iedereen goed uit dezelfde ruif kan eten, dan springt niemand daaruit. Kjeld Nuis zei laatst iets over regelgeving rond wedstrijden. Midden in de winter. Wil je dat echt aankaarten, dan moet je al in april aan tafel gaan zitten met de personen in kwestie. Iets voor de camera roepen mag, maar dan moet je wel het voorwerk gedaan hebben en niet opportuun je eigen mening ventileren. Dat heeft geen effect.”
Als topsporter maakte je aantekeningen over ideeën en ervaringen, om die na je carrière uit te kunnen voeren.
“Ik heb boeken gelezen over filosofie, marketing, ondernemen. Het mooie van ondernemen vind ik het zelf risico lopen. Niet alleen maar doen, maar dat ook met je eigen geld en tijd. Ik ging op zoek naar ondernemers die mij inspireren en las in de sportwetenschap over dingen die onomstotelijk bewezen zijn. Zoals dat eigenlijk iedereen cafeïne neemt en sporters het via koffie en chocola als boost gebruiken. Voor mijn olympische finale dronk ik ook twee koppen koffie en na drie kwartier werkte het. Later zag ik dat Amerikaanse sporters voor de wedstrijd geen koffie namen, maar kauwgom waar cafeïne in zat. Door de mond wordt cafeïne via de slijmvliezen binnen vijf tot tien minuten opgenomen, omdat het niet via het maag-buiksysteem gaat. Zo werkt het sneller, effectiever en je kan de dosering goed aanpassen. Zo’n idee schrijf ik dan op. Want misschien kan ik er later na mijn carrière iets mee. Precies wat er gebeurde toen ik de opleiding Sports Leadership volgde op Nyenrode. Iemand in mijn groep zei dat een vriend bezig was met de ontwikkeling van een energy gum en toen kwam bij mij de flashback. Hij gaf me een paar prototype gums, die ik door een aantal sporters heb laten testen. Toen daar enthousiast op gereageerd werd, kwam ik op het punt of ik als ondernemer moest starten. Uiteindelijk zijn de ontwikkelaars van die gum mijn compagnons geworden. Het gevolg van een idee dat ik ooit in een boekje schreef.”
De Stoïcijnen hebben een methode ontwikkeld om tot goede beslissingen te komen. Neem jij wel eens een verkeerd besluit?
“O ja, regelmatig. Het is niet zo dat ik iedere dag wakker word en precies weet hoe alles werkt. Volgens de Stoïcijnse filosofie hebben we geen invloed op het echte resultaat. Klinkt paradoxaal voor een topsporter die in winnen denkt. Maar er zijn dagen dat je alles goed hebt gedaan, drie tegenstanders toch beter zijn en je vierde wordt. Heb je het dan slecht gedaan? Inmiddels kan ik scheiden wat aan mij is en wat niet aan mij is. Wat aan mij is, daar komen de Stoïcijnen op uit. Dat is je eigen instelling, je karakter, de keuzes die je maakt en waarom je ze maakt. In de klassieke filosofie zijn moed, matigheid, rechtvaardigheid en wijsheid de kardinale deugden. Als ik iets onrechtvaardig vind, dan spreek ik mij uit. Ik spreek me over veel andere dingen niet uit, maar onrechtvaardigheid wel. Daar moet je moed voor hebben. Wijsheid is niet te googelen. Praktische wijsheid door dingen die in je leven meemaakt. Naast moed, rechtvaardigheid en wijsheid is er matigheid. Matigheid wil zeggen zelfdiscipline. Heb je de discipline om hard te werken voor wat je wilt bereiken? Heb je de discipline om gezond te leven? Heb je de discipline om je eigen emoties te kunnen matigen? Te herkennen of iets een egostrijd is of niet? Allemaal fascinerende dingen die bij de kern komen van die filosofie. Ik heb cursussen gevolgd in socratische vraagstelling. Een mooi instrument dat de Stoïcijnse filosofie raakt. Het proces van iets niet weten en daardoor te onderzoeken wat erachter zit. Het maakt je nederig in de goede zin des woord. Het klinkt als een tegenstelling, maar juist daardoor ben ik geneigd de lat hoog te leggen. Mijn boek heet niet voor niets Drive. Droom groot, daag jezelf uit. Het leven aangaan is een mooie kracht. Het helpt me ook om mezelf filosofisch te beschouwen. Wijsheid die duizenden jaren geleden is opgeschreven door een aantal heel slimme geesten. Die gelden nog steeds en over twee-, drieduizend jaar nog. Door moedig te zijn, ergens voor te staan en niet uit het veld geslagen zijn als iets mislukt. Dat zegt niet iets over de poging, dat zegt iets over het resultaat. Dat is ook de dualiteit. Wel voor het resultaat gaan, het hoogste nastreven en toch helemaal okay zijn als je het niet haalt. Waarmee ik niet bedoel dat het me niet raakt, want ik baal als ik een wedstrijd niet win. Maar je moet jezelf niet gaan straffen, maar weer bij elkaar kunnen rapen.”
MASTERS Magazine
Benieuwd naar de rest van het artikel? Hoe passie, vakmanschap en bevlogenheid de zintuigen kunnen opwinden. Dát is de rode draad van de voorjaarseditie van MASTERS, die voert langs menig horecaondernemer: van de grote winnaar van de afgelopen Michelin-ceremonie, Jurgen van der Zalm van Vinkeles, tot ‘Horecaondernemer van het Jaar’ Herman Hell. Over Michelin gesproken: wat is eigenlijk de impact van de groene ster, die in 2021 het hemellicht zag? MASTERS legde die vraag voor aan een zestal prominente chefs. Dennis Albada Jelgersma doet tijdens een zakenlunch in restaurant Bridges uit de doeken hoe hij boert als wijnboer en het leven viert: “Niet met een blokje kaas en een lauw pijpje.” Dat een goede outfit als een feestmaal voor het oog is, bewijzen de appetijtelijke creaties in Culinaire Couture. Ook is de fascinerende fotografie van David Yarrow een lust voor het oog. We stappen in de Lucid Air Touring om te ervaren of de elektrische auto net zo op de zintuigen kan werken als de verbrandingsmotor. En we betreden de hemel voor audiofielen: Bang & Olufsen Brussee. Kortom: volop prikkels voor de leespapillen. Een nummer om van te smullen!
