Vijf incidenten waarbij de Mona Lisa beschadigd of gestolen werd

Afgelopen week besmeurde een bezoeker in het Louvre het glas, waarachter de Mona Lisa van Leonardo da Vinci tentoon wordt gesteld, met taart. Echter was dit niet de eerste keer dat iemand het beroemde schilderij probeerde te beschadigen of zelfs te stelen. Dergelijke incidenten kwamen nog vier keer voor in de geschiedenis.Tekst: Patrick StofferDe bezoeker was vermomd als een oude vrouw in een rolstoel en probeerde aanvankelijk het beschermende glas te breken, waarachter de Da Vinci hangt. Uiteindelijk werd de man overmeesterd door de beveiliging. Het schilderij uit 1503 is van onschatbare waarde en dus een prooi voor vandalen en dieven. Nog vier keer eerder was het schilderij slachtoffer van vandalisme en diefstal.

1911: Mona Lisa werd gestolen

Een van de redenen waardoor de Mona Lisa internationale bekendheid geniet, is dankzij de diefstal in 1911 door de Italiaan Vincenco Peruggia. In dat jaar verstopten Peruggia en twee handlangers zichzelf in een kast in het Louvre, kwamen tevoorschijn toen het museum gesloten was, namen het schilderij mee en stapten op een trein die ze uit Parijs vervoerde. Doordat er meer en meer aandacht kwam van zowel de Franse pers als die daarbuiten, hield hij het werk vast en verstopte het zelfs onder de vloer in zijn Parijse appartement. Ongeveer twee jaar na de diefstal probeerde Peruggia de Mona Lisa te verkopen aan een kunsthandelaar in Florence, met als doel om het schilderij terug te brengen naar haar roots in Italië. De handelaar belde de directeur van Uffizi Galleries, die het werk herkende en de politie inschakelde. Peruggia zat zes maanden achter de tralies en het werk werd teruggebracht naar het Louvre.

1956: Zuur en steen werden naar het kunstwerk geworpen

In 1956 werd er niet één, maar twee keer geprobeerd de Mona Lisa te vernielen. Als eerste probeerde een vandaal het doek te beschadigen door er zuur naar te gooien, waardoor het onderste deel beschadigde. Later dat jaar gooide de Boliviaanse Hugo Unjaga Villegas een steen naar de Mona Lisa. De reden: ‘Ik had een steen in mijn hand en had ineens het idee om deze naar het schilderij te gooien.’ Gelukkig voorkwam het beschermende glas, dat werd geplaatst na het eerste incident, de aanval, waardoor er enkel lichte schade aan het schilderij werd gebracht. Dit bleek gemakkelijk te repareren.

1972: Beschadiging door rode verf

De Mona Lisa verlaat zelden het Louvre, wat verklaart dat ruim een miljoen mensen het kunstwerk zagen toen het eenmalig verplaatste naar het National Museum in Tokio. Een van die bezoekers was de 25-jarige Tomoko Yonezu, een Japanse vrouw die op de eerste dag het kunstwerk probeerde onder te sprayen met rode verf. Dagen voor de opening ontstond er een discussie over de tentoonstelling, aangezien er onder het mom van crowd control geen mensen werden toegelaten die hulpbehoevend waren. Yonezu nam het heft in eigen handen en had enig succes. Ongeveer 20 tot 30 druppels verf haalden het doek, maar het doek bleef gespaard. Toen de vrouw in kwestie voor de rechter stond, stonden mensenrechtenorganisaties buiten het gerechtsgebouw, omdat ze seksisme zagen in de juridische procedure. Yonezu kwam er uiteindelijk vanaf met een geldboete, maar bereikte toch iets met haar actie. Het museum organiseerde een dag, waar alleen hulpbehoevenden toegang kregen tot de tentoonstelling.

2009: Bekogeld met een theekop

Een Russische vrouw besloot in 2009 het Louvre te bezoeken en gooide een lege theekop tegen het schilderij aan. Ook dit keer beschermde het glas de Mona Lisa tegen beschadiging. De motivatie van de vrouw was dat haar het Franse burgerschap was geweigerd. Critici waren van mening dat het schilderij beter beschermd zou moeten worden tegen dergelijke aanvallen en het zou moeten worden verplaatst naar een eigen galerie, afgezonderd van andere werken. Uiteindelijk werden maatregelen getroffen door wachtrijen in te zetten om de drukte rond het schilderij onder controle te houden. Ook het glas kreeg een upgrade in 2019.

2022: Taart-incident bij Mona Lisa

Afgelopen week was dus het vijfde incident. Een man, verkleed als oude vrouw, reed in zijn rolstoel naar het schilderij en probeerde het glas te breken. Toen dat niet lukte smeerde hij een taart uit over het glas. Nadat hij werd overmeesterd riep hij iets over het beschermen van de aarde.

Lees ook: ‘De vijf duurste Nederlandse schilderijen ooit verkocht’.