Afgelopen week moest Leonardo da Vinci’s Mona Lisa het wederom ontgelden. Milieuactivisten gooiden soep naar ’s werelds beroemdste kunstwerk in het Louvre, maar gelukkig kon het schilderij rekenen op de bescherming van het glas waarachter zij zich heeft opgesteld. Het was de zesde keer in de geschiedenis dat de met olieverf geportretteerde Lisa di Antonmaria Gherardini di Montagliari doelwit was van vandalisme en diefstal.
Het was groot nieuws: milieuactivisten, die demonstreerden voor gezond en duurzaam leven, wierpen soep naar de Mona Lisa in het Parijse Louvre. Gelukkig wordt het beroemde schilderij sinds 1956 beschermd door een dikke glasplaat, waardoor het kunstwerk geen schade opliep. Het is niet de eerste keer dat de Mona Lisa doelwit is van dergelijke acties. In totaal stond de Mona Lisa zes keer oog in oog met vandalen en dieven sinds het tijdens de Franse Revolutie (1789-1799) haar intrek nam in het museum.
1911: Mona Lisa werd gestolen
Een van de redenen waardoor de Mona Lisa internationale bekendheid geniet, is dankzij de diefstal in 1911 door de Italiaan Vincenco Peruggia. In dat jaar verstopten Peruggia en twee handlangers zichzelf in een kast in het Louvre, kwamen tevoorschijn toen het museum gesloten was, namen het schilderij mee en stapten op een trein die ze uit Parijs vervoerde. Doordat er meer en meer aandacht kwam van zowel de Franse pers als die daarbuiten, hield hij het werk vast en verstopte het zelfs onder de vloer in zijn Parijse appartement. Ongeveer twee jaar na de diefstal probeerde Peruggia de Mona Lisa te verkopen aan een kunsthandelaar in Florence, met als doel om het schilderij terug te brengen naar haar roots in Italië. De handelaar nam contact op met de directeur van Uffizi Galleries, die het werk herkende en de politie inschakelde. Peruggia zat zes maanden achter de tralies en het werk werd teruggebracht naar het Louvre.
1956: Zuur en steen werden naar het kunstwerk geworpen
In 1956 werd er niet één, maar twee keer geprobeerd de Mona Lisa te vernielen. Als eerste probeerde een vandaal het doek te beschadigen door er zuur naar te gooien, waardoor het onderste deel beschadigde. Later dat jaar gooide de Boliviaanse Hugo Unjaga Villegas een steen naar de Mona Lisa. De reden: ‘Ik had een steen in mijn hand en had ineens het idee om deze naar het schilderij te gooien.’ Gelukkig voorkwam de glasplaat, dat werd geplaatst na het eerste incident, de aanval, waardoor er enkel lichte schade aan het schilderij werd gebracht.
1972: Beschadiging door rode verf
De Mona Lisa verlaat zelden het Louvre, wat verklaart dat ruim een miljoen mensen het kunstwerk zagen toen het eenmalig verplaatste naar het National Museum in Tokio. Eén van die bezoekers was de 25-jarige Tomoko Yonezu, een Japanse vrouw die op de eerste dag het kunstwerk probeerde onder te sprayen met rode verf. Dagen voor de opening ontstond er een discussie over de tentoonstelling, aangezien er onder het mom van crowd control geen mensen werden toegelaten die hulpbehoevend waren. Yonezu nam het heft in eigen handen en had enig succes. Ongeveer 20 tot 30 druppels verf haalden het doek, maar het doek bleef gespaard. Toen de vrouw in kwestie voor de rechter stond, stonden mensenrechtenorganisaties buiten het gerechtsgebouw, omdat ze ‘seksisme’ zagen in de juridische procedure. Yonezu kwam er uiteindelijk vanaf met een geldboete, maar bereikte toch iets met haar actie. Het museum organiseerde een dag, waar alleen hulpbehoevenden toegang kregen tot de tentoonstelling.
2009: Bekogeld met een theekop
Een Russische vrouw bezocht in 2009 het Louvre en besloot een lege theekop tegen het schilderij aan te gooien. Ook dit keer beschermde het glas de Mona Lisa tegen enige beschadiging. De motivatie van de vrouw was dat haar het Franse burgerschap was geweigerd. Critici waren van mening dat het schilderij beter beschermd zou moeten worden tegen dergelijke aanvallen en het zou moeten worden verplaatst naar een eigen galerie, afgezonderd van andere werken. Uiteindelijk werden er extra maatregelen getroffen door onder andere met wachtrijen te werken om de drukte rond het schilderij onder controle te houden en werd een houten balustrade geplaatst om bezoekers op afstand te houden. Ook kreeg het glas een upgrade in 2019.
2022: Taart-incident
Vorig jaar juni reed een man, verkleed als oude vrouw, in zijn rolstoel naar het schilderij en probeerde het glas te breken. Toen dat niet lukte smeerde hij een taart uit over het glas. Uiteindelijk werd de man overmeesterd door de beveiliging en riep hij kreten uit over het beschermen van de aarde.
2023: Klimaatactivisten gooien soep naar Mona Lisa
Afgelopen week moest de Mona Lisa het dus wederom ontgelden. Klimaatactivisten, die demonstreerden voor gezond en duurzaam eten, gooiden vanaf de houten balustrade soep naar het schilderij om hier vervolgens overheen te klimmen en naast de Mona Lisa protestleuzen te roepen. Nadat de twee vrouwen werden weggeleid door de beveiliging, werd de zaal ontruimd en het schilderij schoongemaakt. Na een uur konden bezoekers Leonardo da Vinci’s meesterwerk weer bewonderen.
Soms zit een ongeluk in een klein hoekje en worden kunstwerken per ongeluk vernield. Dat bewijzen onder andere deze pechvogels: ‘Deze meesterwerken werden vernield’
