Michel Kappen: ‘Ik sta open om meer te leren over de psyche van de mens’

Dé whisky talker van de Lage Landen, Michel Kappen, begon ooit in een oude bollenschuur met stro op de grond. Inmiddels is Scotch Whisky Investments leading in het beleggen in Schotse single malt whisky, voorziet het in vermogensbeheer, beschikt het over unieke whiskycollecties én heeft het de exclusieve Scotch Whisky Investors Club opgericht. MASTERS gaat in gesprek met de CEO, want wie is the man behind Scotch Whisky Investments? Wie was Michels kruiwagen?Tekst: Mical Joseph
Beeld: John van Helvert

Wat was jouw allereerste bijbaan?

“In mijn jongere jaren ambieerde ik om profvoetballer te worden. Ik speelde eerst bij Jong Ajax en op mijn achttiende vertrok ik naar HFC Haarlem. Daar speelde ik samen met Arthur Numan. Op een gegeven moment speelde ik op een lager niveau, waarna ik besloot te stoppen.”

Hoe ben je in je huidige werk terechtgekomen?

“Voordat ik Scotch Whisky Investment oprichtte werkte ik bij de Rabobank bij de afdeling Beleggingen. Ik heb de financiële markt altijd al fascinerend gevonden. Op 1 januari 2002 begon ik met het whisky avontuur: niet drinken van whisky, maar beleggen in whisky. Als whisky talker was het mijn missie om de Nederlander aan de single malt te brengen en te overtuigen dat dat de échte whisky is. Gekleed in traditionele kilt scheurde ik het land door. Ik organiseerde proeverijen en events, gaf presentaties… Dan reed ik voor honderd gulden aan benzine op en verkocht ik voor tweehonderd gulden aan whisky. Ik hield er nauwelijks iets aan over, het ging allemaal moeizaam en op kleine schaal. Nederlanders drinken geen whisky in de hoeveelheden dat je daar een gezond businessmodel op kunt baseren. Het water stond me aan de lippen en ik moest een knoop doorhakken: was er een andere koers die ik kon varen om toch met whisky bezig te blijven, of moest ik stoppen?”

En toen?

“Voor elk initiatief geldt: je hebt een eerste klant nodig die erin gelooft. En die kwam. Hij stelde meteen een substantieel bedrag beschikbaar en zei: ‘Ga maar whisky kopen.’ Met dat bedrag ging ik naar Schotland en kocht ik alle whisky die ik wilde kopen – en nog had ik geld over. Met flessen kwam ik terug. Die sloeg ik op in mijn toenmalige kantoor, een oude bollenschuur met stro op de grond.”

Kom je uit een ondernemersnest?

“Nee, totaal niet, maar mijn ouders werkten keihard om een extra centje te verdienen zodat we op vakantie kunnen. Mijn vader werkte op Schiphol en mijn moeder bij PTT Post.”

Wie was jouw kruiwagen?

“Ramses Braakman, de directeur van Hart voor de Zaak. Ik ontmoette hem tijdens een presentatie bij Lef, een organisatie voor startende ondernemers. Ramses gaf mij op verschillende gebieden advies: over werk, mensen en het leven. Voor mij was hij écht een mentor gedurende mijn carrière.”

Als je een whisky zou zijn: welke ben je dan en waarom?

“Een Springbank. Het is een heel klein Schots familiebedrijf welke ongelofelijk goede whisky maakt. Sinds 1400 runt de familie Mitchels dit bedrijf. Van generatie op generatie. Het is een van de weinige destilleerderijen die nog in familiehanden is. Springbank heeft historie en enorme kwaliteit. Het is gewoon goed.”

Wat is je allergrootste passie in je vak?

“Van nature heb ik een enorme drive en als ik iets doe in het leven, wil ik het goed doen. De eerste dertien jaar heb ik geen cent verdiend met Scotch Whisky Investments, maar mijn drive was zo sterk, dat ik maar bleef doorgaan. De pure interesse in het product was de grote drive en tegelijkertijd mijn passie.”

Wat is het grootste leermoment geweest in je carrière?

“Er zijn twee grote momenten geweest in mijn leven: het bemachtigen van de cruciale Autoriteit Financiële Markten-vergunning in 2013 en de aankoop van de Valentino Zagatti-collectie in 2015. In mei 2013 kreeg ik te horen dat het businessmodel dat ik had niet in lijn liep met de AFM-regels. De organisatie vond dat ik een beleggingsobject verkocht, omdat whisky een fysiek product is. Ik moest dus terug naar de tekentafel en het bedrijf zo omvormen dat het aan de voorwaarden voldeed. Voor dit nieuwe businessmodel moest ik € 150.000 investeren. Ik had dit bedrag niet, maar ik moest het voor elkaar krijgen. Nee stond niet in mijn woordenboek, daarom had ik geen andere keuze. Het kostte mij anderhalf jaar, maar uiteindelijk kreeg ik de AFM-vergunning. Deze vergunning gaf mij ook het vertrouwen van beleggers: beleggen in whisky als een financieel product.

Bij de aankoop van de Zagatti-collectie was ik enorm gedreven en vasthoudend. Ik had eigenlijk helemaal geen geld, maar ik moest en zou de mooiste whisky van de wereld kopen. Door vijf jaar lang interesse te tonen, af en toe naar Italië te reizen en met deze mensen te praten, lukte het mij om op een gegeven moment dit idealistische doel te bereiken. Ik heb rondom deze zeer exclusieve collectie whisky een heus museum ingericht. De flessen zijn dus permanent bij ons op kantoor in Sassenheim te bewonderen.”

Welk advies zou jij je 18-jarige zelf geven?

“Volg je gevoel, zet je in met je tomeloze doorzettingsvermogen, neem risico’s, stel vragen en sta open voor adviezen. Het is de kunst om de juiste mensen om je heen te verzamelen en door te vragen kom je erachter of mensen waardevol voor je zijn. Dit kan op verschillende niveaus zijn.”

Je bent natuurlijk een ervaren ondernemer, maar wat wil je nog leren in je leven?

“Ik sta open om meer te leren over de psyche van de mens. Het is namelijk erg interessant om mensen sneller te doorgronden en hun beweegredenen te snappen. Dat zou ik nog willen verbeteren.”

Ben jij voor iemand een kruiwagen?

“Ik hoop een kruiwagen te zijn voor mijn 19-jarige zoon. Hij heeft de ambitie om bij Scotch Whisky Investments te komen werken, maar hij is nog jong. Als mijn zoon in het bedrijf komt werken, verandert dat de dynamiek tussen ons. Daarom heb ik gezegd dat hij eerst ergens anders ervaring en kennis moet opdoen en hij daarna hier begint!”