Als we het over passie voor vakmanschap hebben, wordt uiteraard ook schoenontwerper Jan Jansen bedoeld. Zijn ambachtelijke technieken gemixt met creativiteit maken hem de bekendste Nederlandse schoenontwerper. Hij maakte schoenen voor Koningin Máxima en geeft les op de Fashion Academy in Londen én op de Bunka Fashion College in Tokyo. Maar wie gaf Jan zijn carrièrelessen?Tekst: Mical Joseph
Beeld: Jan Jansen en Guillaume Ehrenfeldt
“Ik ben bij wijze van spreken in een schoenendoosje geboren, mijn vader was verkoopleider van de Nimco Kinderschoenfabriek en op kantoor zag ik altijd tientallen monsters en dozijnen aan schoenen staan. Als 6-jarige deed ik mijn eerste communie als Katholiek opgevoed jongetje en kreeg ik mijn eerste paar witte lakschoenen voor in de kerk. Voor het diner kreeg ik zwarte lakschoenen. Die schoenen waren verschrikkelijk hard en toen al zei ik tegen mijn vader: ‘Kunnen jullie die schoenen niet wat mooier maken?’. Als tiener verkocht ik als zaterdagmiddaghulpje schoenen in schoenwinkel Gebroeders de Mand in Nijmegen. Dit deed ik ook tijdens mijn diensttijd.”
“Na mijn diensttijd ben ik onmiddellijk stage gaan lopen bij een damesschoenfabriek en later in Rome. In 1963 kwam ik terug, vestigde ik mij in Amsterdam en schreef mij op 1 oktober 1963 in bij de Kamer van Koophandel.”
“Toen ik een aantal jaar later, in 1968, klompjes ontwierp en dit toonde bij de show van Sophie van Kleef wilde niemand deze klompen hebben. Een aantal jaar later werden er opeens honderdduizend paar verkocht en werd er voor mij in de Bijenkorf de uitreiking gehouden van de Gouden Klomp. Door de populariteit kwam ik in aanraking met Frits Becht, directeur van Intomart en kunstverzamelaar. Hij zag het talent in mij, raadde mij aan om naar het buitenland te gaan en financierde mijn collectie voor de Frans leerbeurs “Semaine du Cuir” in Parijs. Hierna stond ik in de New York Daily News als ‘de ster van de Franse leerbeurs’.
Frits stelde mij voor aan Pieter Brattinga, mijn tweede kruiwagen. Pieter was manager van Dick Bruna en hielp mij om mijn naam nog groter te maken. Dit gebeurde door middel van beurzen en grote producties in Nederland. De start van mijn carrière.
Een derde kruiwagen in mijn leven werd schoenfabrikant Jacques Bergmans, hij is bekend van de Pinocchio schoenen. Jacques maakte het mogelijk om mijn winkel te openen in Amsterdam, maar helaas ging het in de jaren ’70 heel slecht met de Nederlandse schoenindustrie, en moest Bergmans zijn fabriek sluiten. Hierdoor had ik geen productie meer en moest ik uitwijken naar Italië. Ik verloor Pieter uit het oog en dus ook mijn zakelijk talent.”
“De volgende schoen ontwerpen. Schoenen zijn objecten die je op de kast, tafel of grond zet. Het is een object op zich in tegenstelling tot kleding. Het heeft geen hanger nodig.”
“Bekwaam je in je vak, dus zorg dat je technisch onderlegd bent en denk niet dat je bij het eerste succesje al een wereldster bent. Daarnaast is het belangrijk om een zakelijk leider te zoeken. Iemand die jou graag mag en die jou begrijpt. Wees niet bang om de winst te delen: vijftig procent van een goede deal is beter dan honderd procent van een slechte deal of een deal die helemaal niet doorgaat. Stop daar veel tijd in als je begint. Doe het niet zo als ik gedaan heb: alleen maar aan het product denken. Zonder management heb je niks aan het product, dan bloedt het dood, hoe briljant het ook moge zijn.”
“Ik ben een kruiwagen geweest voor schoenontwerper Rem D. Koolhaas van United Nude. Hij is architect en studiegenoot van mijn zoon Lok Jansen. Vroeger kwam Rem bij ons langs om in te drinken voordat hij uitging met mijn zoon. Tijdens zijn bezoeken zag hij alle schoenen en dit inspireerde hem enorm door het proces van ontwerpen en produceren. Ik hielp hem aan de eerste leesten en zijn eerste ontwerpen beoordeelt. Zo is Rem in de schoenen terecht gekomen.”
“Ik heb één groot leermoment en dat is dat ik Pieter uit het oog verloor en nooit meer dat zakelijke heb behouden. Mijn vrouw Tonny en ik zijn allebei artistiek, maar niet zakelijk. Een ontwerper kan niet zonder management, winkel of shop-in-shop. Doordat wij alles zelf deden gingen de zaken steeds met hakken over de sloot. Ik verzamelde in feite schoenen in plaats van het bedrijf opbouwen. Door mijn talent ben ik een wereldberoemde schoenontwerper geworden, maar ik heb als ondernemer nooit een wereldbekende merknaam opgebouwd.”
“Ja, doordat ik eerder een schoenencollectie verzameld heb dan een groot schoenenimperium, heb ik nu wel de grootst bewaarde schoenencollectie ter wereld door één persoon op mijn naam staan. Voor deze collectie van unica zoek ik een onderkomen. Ik droom nog steeds van een mecanas die het adopteert en vervolgens schenkt aan een Nederlands museum.”
© 2024 MASTERS EXPO. All rights reserved.
