FILOSOOF KOERT VAN MENSVOORT

Behalve filosoof is Koert van Mensvoort (1974) technoloog, kunstenaar en ontwerper. Hij gebruikt design om filosofie te materialiseren in kunst, van een kookboek voor kweekvlees tot twitterende implantaten, met als doel een discussie op te starten over onze technologische toekomst.Tekst en productie: Bart-Jan Brouwer
Redactie: Susan Poeder
Beeld: John van Helvert

Jij studeerde af in computerwetenschappen, deed filosofie aan de Universiteit Utrecht, een masteropleiding van de Rietveld Academie en promoveerde op psychofysische kwaliteiten van computerinterfaces. Kon je niet kiezen?

“Ik was gewoon heel gretig. Van huttenbouwer werd ik in mijn tienerjaren een whizzkid en ging ik videogames maken. Dat liep aardig uit de hand. Toen ik van school af ging, was het voor mij heel logisch dat ik informatica ging studeren. Maar daarin miste ik het visueel creatieve. En dus ging ik parallel naar de kunstacademie. Daar ontdekte ik dat ik met één keer collegegeld betalen meerdere studies mocht doen. Dus waarom ook niet filosofie erbij?”

Wat houdt de Next Nature filosofie precies in?

“Next Nature is een andere manier van kijken naar de relatie tussen natuur en technologie, en de rol van de mens daarin. Wij co-evolueren met de natuur en transformeren die met onze technologieën naar een volgende natuur, een Next Nature. We zijn gewend om natuur en technologie als tegenovergestelden te zien, als zwart en wit. Alles wat geboren wordt, is natuur; alles wat gemaakt wordt, is techniek. Heel Nederland is gemaakt. Onze technologische omgeving zo complex, dat is een natuur op zichzelf, de nieuwe wildernis.

Toen vijftien jaar geleden dat lampje bij mij aanging, dacht ik: ‘Wauw, we zien het allemaal helemaal verkeerd. We leven in een soort achteruitkijkspiegel met concepten die nergens op slaan. Zo gaan we de toekomst niet tegemoet, daar moeten we op een nieuwe manier naar kijken.’ Dit was zo’n belangrijk verhaal, zo veel groter dan één persoon, dat ik meteen zoiets had van: wie doet hieraan mee? Zo is het ontstaan.”

www.instagram.com/p/BbhUZquFx2J/?utm_source=ig_embed

Stel dat jij één dag politiek leider zou zijn, wat zou je dan als eerste veranderen?

“Ik zou de ECO coin invoeren, een munt die ecologische waarde uitdrukt en die je verdient met positief duurzaam gedrag. Ik heb de munt jaren geleden al gelanceerd en probeer hem bottom-up steeds meer handen en voeten te geven. Veel bedrijven investeren in duurzaam zijn, maar niet alle medewerkers gedragen zich duurzaam. Vandaar ons idee om de ECO coin binnen het bedrijf in te voeren. De medewerkers die met het OV naar hun werk komen in plaats van de auto, verdienen ECO coins. Bij een bepaald aantal kun je een gratis lunch of een vrije dag krijgen. Dit jaar hebben we met alle medewerkers van L’Oréal Nederland, zo’n 250 mensen, een maand lang een test gedraaid. Dat was een groot succes.”

Een ander project betreft een omgebouwde SRV-wagen waarmee je door het land rijdt. Die zit vol speculatieve producten. Welk wekt de meeste interesse bij de inmiddels meer dan 100.000 bezoekers?

“In deze NANO Supermarket kunnen ze kiezen uit een stuk of twintig producten. De vraag luidt: ‘Wat zou u willen kopen en wat mag nooit op de markt komen?’ Ik vind een product het beste als de ene helft het wil hebben en de andere helft absoluut niet. Zoals de boy-girl condoom, die je gebruikt als je zwanger wilt worden en waarbij je het geslacht kunt bepalen. De roze als je een meisje wilt, de blauwe voor een jongetje. Er ontstonden enorme discussies in de SRV-wagen. Dan heb ik mijn doel bereikt: mensen gaan praten over hun voorkeuren voor waar technologie naartoe gaat en welke kant ze op willen. Veel te vaak hobbelen we achter innovaties aan.”

Waar haal jij je ideeën vandaan?

“Er is zo’n vloed aan ideeën, meer dan ik praktisch gezien kan uitwerken. Ik put ook uit dromen. Daaruit ontwikkelt technologie zich. We geven echter te snel toe aan halve mogelijkheden. We dromen ervan om te vliegen als een vogel, maar leggen ons neer bij een overvol Schiphol. Die Boeings zijn alweer ouderwets. Net als de QWERTY-toetsen op je toetsenbord. Die zijn ooit zo neergezet opdat de hamertjes van de typemachine elkaar niet raken. En ze vormen nog steeds de standaard. We denken niet meer na, want het is klaar of zo. Je moet terug naar die basic droom ‘ik wil vliegen’. Ik vind het belangrijk om dat te pushen. Als we onze technologieën van onder naar boven door de ‘piramide van technologie’ meenemen, zouden we onze dromen echt tot realiteit kunnen maken. Dan weten we waar we heengaan. En dat is niet terug, maar vooruit naar de natuur.”